Afsluiting TKI-project Kringloopsluiting Cleantech Playground

Een bezoek aan Cleantech Playground De Ceuvel was onderdeel van het symposium

Cleantech Playground

Op de voormalige scheepswerf De Ceuvel in Amsterdam-Noord liggen voor 10 jaar 15 voormalige woonboten, die worden gebruikt als kantoorpanden voor een groep creatieve initiatiefnemers. Vanwege het tijdelijke karakter en de sterk vervuilde grond is er geen ondergrondse infrastructuur aangelegd; de boten hebben geen gasaansluiting en geen riolering. In plaats daarvan heeft iedere boot een warmtepomp, zonnepanelen, een droog composttoilet en een helofytenfilter. Centraal op het terrein van deze Cleantech Playground staat een composteringsinstallatie, een struvietreactor en een kas waar groenten worden gekweekt met de compost en het struviet.

Conclusies proeftuinen

Een eenduidig antwoord op de vraag ‘Decentraal: modegril of noodzakelijke stap richting een duurzame stad?’ bleek niet te geven. Het hangt af van de specifieke case, de definitie van duurzaamheid, de geldende parameters en de afbakening van het project. In vele initiatieven is ervaring opgedaan. De 80 symposiumdeelnemers concludeerden onder meer:

• Het realiseren van lokale kleinschalige oplossingen vraagt om lef en doorzettingsvermogen, temeer omdat het ongebruikelijk en onbekend is. Beperkende regels en richtlijnen staan op spanning met het streven naar een duurzame invulling.
• Combineren van bestaande infrastructuur met nieuwe, innovatieve systemen (vaak kleinschalige oplossingen uit bottom-up-initiatieven) is een belangrijke uitdaging. De balans moet steeds worden gevonden tussen flexibiliteit en economy of scale.
• Voor (decentrale) drinkwaterproductie geldt strikte wetgeving. Drinkwater moet gegarandeerd schoon zijn en duurzaam geproduceerd tegen aanvaardbare kosten. De experimenteerruimte is zeer beperkt, veiligheid en volksgezondheid staan steeds voorop.
• Niet alle ambitieuze initiatieven voor decentrale afvalwaterbehandeling worden gerealiseerd. Vooral zuivering van (grijs) afvalwater in bijvoorbeeld een helofytenfilter wordt regelmatig met succes toegepast.
• Water is geen elektriciteit en decentraliseren van de watervoorziening is dus niet één op één te kopiëren van de decentralisatie van de energievoorziening. Gebruik van ‘slimme’ ontzorgende systemen, die de gebruiker weinig extra inspanning kosten, is belangrijk voor publieke acceptatie en soepele grootschaligere implementatie.
• Voor verdere ontwikkeling van duurzame en kosteneffectieve water- en energieoplossingen op maat is een multidisciplinaire aanpak nodig van de kansen die zich voordoen, naast een duidelijke stip op de horizon (visie) en toegepast (pilot)onderzoek dat leidt tot echte (show)cases.

Ervaringen uit diverse decentrale water- en energieoplossingen delen en van elkaar leren