BTO Festivaldag 2023: collectief, circulair en 40 jaar BTO

Spetterend en sprankelend

Zangeres Tania Ravelli zorgde voor een passievolle opening van het festivalprogramma

Volle zalen, een volle tent en volle zon: de BTO Festivaldag ter ere van 40 jaar BTO spetterde en sprankelde. Met een passievol ‘Vivo per lei’ opende zangeres Tania Ravelli deze extra vrolijke editie van het tweejaarlijkse kennisfeest van het drinkwateronderzoeksprogramma BTO, op 8 juni bij KWR in Nieuwegein. Daarna startten Anne Mathilde Hummelen (BTO-programmamanager bij KWR) en Riksta Zwart (vice-voorzitter van het BTO Directeurenoverleg en directeur van Waterbedrijf Groningen) een spetterend en sprankelend programma rond de waarde van collectief onderzoek, circulariteit en de viering van 40 jaar BTO – een goede reden om extra feestelijk uit te pakken.

Riksta Zwart (vice-voorzitter van het Directeurenoverleg van het BTO en BTO-programmamanager Anne-Mathilde Hummelen openden het programma

Riksta Zwart (vice-voorzitter van het Directeurenoverleg van het BTO en BTO-programmamanager Anne-Mathilde Hummelen openden het programma

Hummelen keek met plezier uit over de ruim 150 mensen in de zaal, “die zich elke dag met passie inzetten voor genoeg, schoon en veilig drinkwater voor iedereen – en weten dat dat geen vanzelfsprekendheid is.” Daarom blijft ook het drinkwateronderzoeksprogramma BTO zich continu ontwikkelen en verbeteren. Riksta Zwart omschreef het als “samen slimme dingen doen voor machtig, krachtig en prachtig water, nu en in de toekomst.”

Nieuwe Honorary Fellow: Luc Keustermans

KWR-directeur Dragan Savić en de nieuwe Honorary Fellow Luc Keustermans met de plaquette die in de eregalerij bij KWR komt te hangen

Luc Keustermans – de inmiddels gepensioneerde technisch directeur van het Vlaamse waterbedrijf De Watergroep die jarenlang een stuwende kracht was achter de samenwerking tussen De Watergroep, KWR en het BTO – werd vervolgens door KWR-directeur Dragan Savić officieel benoemd tot Honorary Fellow van KWR voor zijn grote bijdrage aan het tot stand komen van deze samenwerking. Keustermans vond zijn inspanningen van toen logisch, want: “waar je alleen te klein voor bent, daar kan je best voor samenwerken. Dat hadden de mensen uit de watersector in Nederland veertig jaar geleden al begrepen, en dat blijft vandaag uiteraard ook nog altijd heel, heel waar. Samenwerken zorgt ervoor dat je met zekerheid sneller, betere praktisch toepasbare onderzoeksresultaten kan genereren.”

Vlaams-Nederlandse samenwerking

Keustermans vertelde daarna samen met Louise Vanysacker (manager R&D van De Watergroep) meer over het verleden en de toekomst van de Vlaams-Nederlandse samenwerking (waarover in een later artikel meer). Vanysacker sloot hun gezamenlijke presentatie af met de mededeling dat De Watergroep heeft besloten ook aan het nieuwe BTO-programma voor 2024 – 2029 deel te nemen.

Louise Vanysacker, manager R&D van De Watergroep en vice-voorzitter van het BTO Coördinerend Overleg sprak over de Vlaams-Nederlandse samenwerking

Van lineair naar circulair: WiCE

Henk-Jan van Alphen (KWR) gaf een TED-talk over Water in de Circulaire Economie

Henk-Jan van Alphen (KWR) bracht het publiek op de hoogte van zijn belevenissen op de camping naar de circulaire economie en het onderzoeksprogramma Water in de Circulaire Economie (WiCE), dat zich richt op alle relevante kennisvragen rond de circulaire economie: vragen naar technische en fysieke oplossingen, vragen naar behoeften en voorkeuren en vragen over verandering. Maar WiCE is niet alleen een onderzoeksprogramma, het is ook een verbinder die de watersector en andere sectoren samenbrengt in praktijkcases. Bovendien is WiCE een kennismakelaar, die kennis ontwikkelt, verspreidt én binnenhaalt. Klik hier voor zijn TED-talk.

GRROW

Nicolien van Aalderen legde de zaal een aantal pittige dilemma’s voor om GRROW te illustreren

Daarna vertelde Nicolien van Aalderen (KWR) het publiek meer over het onlangs afgeronde BTO-project Generational and Radical Rethinking of the Watersector (GRROW), waarin een methode is ontwikkeld om jonge professionals te verbinden aan de hand van een gemeenschappelijk doel: het nadenken over de toekomst van de drinkwaterketen. Zij liet het publiek discussiëren en keuzes maken voor een drietal dilemma’s rond de toekomst van de drinkwatersector. Dat leverde geanimeerde en intensieve discussies op en gaf het publiek meer inzicht in de drie binnen GRROW ontwikkelde toekomstbeelden.

GRROW-kunstwerk

Voor de lunch introduceerde Anne-Mathilde Hummelen het nieuwe GRROW-kunstwerk voor de hoofdingang van KWR, dat de GRROW-denkwijze verbeeldt door twee symbolen met elkaar te verbinden – dat van de wortel en van transformatie. Het wiskundige wortelteken verwijst naar ‘radical’, wat zijn oorsprong vindt in het Latijnse ‘radix’, wat wortel betekent. Daarnaast symboliseert de wortel de wetenschappelijke methode en de netwerkfunctie van GRROW. Intergenerationeel staat voor de verbinding van alle generaties, niet enkel de nieuwe. Het ‘pijl’- of ‘shift’-teken symboliseert ‘rethinking’ of het in gang zetten van een transformatie. De roestvrijstalen structuur biedt ruimte aan een levende begroeiing met inheemse klimop (Hedera helix), wat symboliseert hoe we de denkwijze van GRROW levend houden in de wereld van vandaag en morgen. Het kunstwerk is ontworpen door kunstenaar Joost van Summeren (hier op de foto met het ontwerp tijdens het GRROW-eindsymposium). Joost is onderzoeker waterinfrastructuur bij KWR en studeert daarnaast al enkele jaren aan de Gerrit Rietveld Academie. Hij is zeer geïnteresseerd in de synergie tussen kunst en wetenschap. Het was voor hem dan ook een hele leuke klus om samen met het GRROW-team, verschillende mensen uit de werkplaats, onze tuinman en de facilitaire dienst een kunstwerk te ontwerpen en realiseren voor GRROW.

Na de lunch en een stimulerende en welluidende oefening onder leiding van zangeres Tania Ravelli verdeelde het publiek zich over deelsessies. Voor de pauze konden zij kiezen tussen de thema’s Besparen en Zuiveren, na de pauze tussen de thema’s Opslaan en Verknopen. In de sessies gingen zij na een introductie van experts van waterbedrijven en KWR in gesprek over dilemma’s en perspectieven die in het verleden belangrijk waren, en die gezien de grote maatschappelijke uitdagingen nu nog grotere prioriteit hebben voor de drinkwatervoorziening.

BTO Implementatieprijzen van vakjury en publiek voor Herstel natuur tegen stikstof

De festivaldag sloot af met een ander hoogtepunt: de uitreiking van de twee BTO Implementatieprijzen, waarvoor 13 onderzoeksprojecten waren genomineerd en 3 door de vakjury geselecteerd. De winnaar van de vakjuryprijs was het project Herstel natuur tegen stikstof, waarvoor Waternet, Dunea, PWN, Brabant Water, Evides en Vitens samen met KWR hadden onderzocht met welke maatregelen in natuurgebieden je de gevolgen van stikstof die uit de lucht neerdaalt kunt tegengaan. Plaggen in droge heides bleek niet te werken, maar verstuiving in duinen bevorderen blijkt goed te werken voor het herstel van duingraslanden. In de Amsterdamse Waterleidingduinen zijn dankzij de aanleg van zo’n 300 stuifkuilen met kalkrijk zand het duinviooltje en de kleine parelmoervlinder weer in opkomst. Deze maatregel is inmiddels in binnen- en buitenland al diverse malen succesvol ingezet. Een belangrijk hulpmiddel voor waterbedrijven die duingebieden niet alleen nodig hebben om drinkwater te produceren, maar daar ook goed willen zorgen voor de natuur en de biodiversiteit willen bevorderen. Het publiek, dat tot de dag voor het BTO Festival via internet kon stemmen, bleek het helemaal met de vakjury eens. Dubbele felicitaties voor Mark van Til en Luc Geelen (beiden Waternet), Harrie van der Hagen en Maarten Wering (Dunea), Jeroen Groenendijk en Hubert Kivit (PWN), Martin de Haan (Brabant Water) en Camiel Aggenbach en Edu Dorland (KWR) die dit BTO-project uitvoerden.

De winnaars van de BTO Implementatieprijs 2023 – zowel volgens vakjury als publiek: Herstel natuur tegen stikstof, in ontvangst genomen door Martin de Haan (KWR), Luc Geelen (Waternet), Camiel Aggenbach (KWR) en Edu Dorland (KWR)

Meer weten over  de drie genomineerde projecten? Hier vindt u de korte video’s die zijn gemaakt naar aanleiding van de nominaties. En natuurlijk werden zij ook in de bloemetjes gezet.

Daarna werd er nog lang feestelijk doorgeborreld in de tent.

Foto’s