Nieuws

De SARS-Cov-2 rioolwatermonsters van 20 augustus

KWR meet wekelijks het rioolwater op coronavirusdeeltjes

Sinds eind februari meet KWR in het rioolwater van zeven steden, Schiphol en Terschelling de concentratie erfelijk materiaal van het coronavirus, het zogenaamde SARS-COV-2 RNA. Die concentratie is een maat voor de besmettingsgraad onder de bevolking die op het onderzochte riool is aangesloten. De KWR-microbiologen waren een van de eerste onderzoeksgroepen in de wereld die hun onderzoeksmethode publiceerden opdat collega’s in andere landen het rioolwater ook gestandaardiseerd konden gaan monitoren. Op deze pagina staat de actuele analyse van de rioolwatermonsters van donderdag 20 augustus.

We zien geen grote verschuivingen in Amsterdam, Utrecht, Amersfoort, Tilburg, Schiphol en Franeker. Rotterdam stijgt voor de tweede week op rij. In Apeldoorn is sinds lang weer een signaal zichtbaar en Terschelling duikt weer onder de detectiegrens.We hebben geen meting van Den Haag binnen gekregen.

Rioolwatermonsters van 20 augustus

Na twee weken stijging in Amsterdam nu weer een lichte daling. Volgende week kunnen we zien of de algemene trend naar boven doorzet of dat de curve nogmaals zakt.

De concentratie gendeeltjes in het riool (oranje), het aantal gemelde besmettingen bij de ggd (blauw) en het aantal ziekenhuisopnames (grijs) in Amsterdam. De meetresultaten zijn van watermonsters die donderdag 20 augustus genomen werden.

In Utrecht schommelt de concentratie; de trend is iets omlaag.

De concentratie gendeeltjes in het riool (oranje), het aantal gemelde besmettingen bij de ggd (blauw) en het aantal ziekenhuisopnames (grijs) in Utrecht. De meetresultaten zijn van watermonsters die donderdag 20 augustus genomen werden.

Na de scherpe stijging in Amersfoort van vorige week, nu weer een kleine daling.

De concentratie gendeeltjes in het riool (oranje), het aantal gemelde besmettingen bij de ggd (blauw) en het aantal ziekenhuisopnames (grijs) in Amersfoort. De meetresultaten zijn van watermonsters die donderdag 20 augustus genomen werden.

In Tilburg voor de tweede maal achtereen geen signaal.

De concentratie gendeeltjes in het riool (oranje), het aantal gemelde besmettingen bij de ggd (blauw) en het aantal ziekenhuisopnames (grijs) in Tilburg. De meetresultaten zijn van watermonsters die donderdag 20 augustus genomen werden.

De meting van Den Haag van afgelopen week ontbreekt.

Op Schiphol zien we een lichte toename, maar de concentratie blijft in dezelfde orde van grootte als voorgaande weken.

De concentratie gendeeltjes in het riool (oranje) van Schiphol. De meetresultaten zijn van watermonsters die donderdag 20 augustus genomen werden.

De tijdelijke bevolking van Schiphol

Onderzoeker Frederic Béen zegt: “De rioolwatergegevens van Schiphol zijn relevant omdat ze informatie geven over de circulatie van het virus onder mensen die op doorreis zijn via een van de belangrijkste toegangspunten tot ons land en het Europese continent. Aan de andere kant worden we door een dergelijke tijdelijke ‘bevolking’ geconfronteerd met een plotselinge toename of afname van de hoeveelheid erfelijk materiaal (RNA) die wordt aangetroffen als gevolg van de aanwezigheid van één of meerdere besmette passagiers (of zelfs grond- en luchtpersoneel). Zoals gezegd blijft het monitoren van de aanwezigheid van SARS-CoV-2 in de afvalwaterstroom van Schiphol zeer relevant. Nu het vliegverkeer weer toeneemt, geven onze rioolwateranalyses een indicatie of het virus via het vliegverkeer Nederland binnenkomt.”

Na twee weken van een toenemend signaal lag het RNA-niveau op Terschelling deze week weer onder de detectielimiet. Van Terschelling hebben we noch de aantallen GGD-meldingen noch de ziekenhuisopnames.

De concentratie gendeeltjes in het riool van Terschelling. De meetresultaten zijn van watermonsters die donderdag 20 augustus genomen werden.

Net als vorige week lag het signaal in Franeker onder de detectielimiet. Ook van Franeker hebben we alleen de N2 gendeeltjes.

De concentratie gendeeltjes in het riool van Franeker. De meetresultaten zijn van watermonsters die donderdag 20 augustus genomen werden.

In Rotterdam (rioolwaterzuivering Dokhaven) stijgt de concentratie opnieuw.

De concentratie gendeeltjes in het riool (oranje), het aantal gemelde besmettingen bij de ggd (blauw) en het aantal ziekenhuisopnames (grijs) in Rotterdam Dokhaven. De meetresultaten zijn van watermonsters die donderdag 20 augustus genomen werden.

Na 9 weken zonder signaal hebben we in Apeldoorn weer RNA van SARS-CoV-2 in het afvalwater gedetecteerd.

Houd de curves nauwkeurig in de gaten

De stijging van de SARS-CoV-2 RNA concentratie in riool in het begin van de eerste COVID-19 golf bleek in die fase indicatief voor een latere stijging van het aantal ziekenhuisopnames. Het lijkt redelijk om aan te nemen dat zoiets ook voor een tweede golf zal gelden. Wel is er een verschil tussen de eerste en tweede golf. Bij de eerste was het virus (RNA) vooraf helemaal niet aanwezig. Het virus (RNA) is nu nog steeds aanwezig in het riool. Daarom is het zaak lokale stijgingen goed in de gaten te houden. Door te kijken of de RNA-concentraties door blijven stijgen, en door de riooldata te vergelijken met de andere informatiebronnen: de meldingen bij de GGD en de ziekenhuisopnamen. Gertjan Medema: “Geen van deze gegevensbronnen is perfect, maar samen geven ze een completer beeld van de viruscirculatie.”

‘Early warning’ systeem

Door regelmatig te meten, hebben we sinds de start van de coronacrisis op de verschillende locaties curves zien ontstaan. De curves bleken te correleren met het aantal registraties bij de GGD en met het aantal ziekenhuisopnames. Opvallend is dat de rioolwatercurve ongeveer een week eerder ‘reageert’ dan de andere twee. Dat is niet zo verrassend, want met het coronavirus besmette personen hebben de eerste dagen geen symptomen maar scheiden wél het virus via de ontlasting uit. In het riool. Dit maakt het riool tot ‘early warning’ systeem.
Vanaf begin maart begonnen de curves snel te stijgen. Eind maart was er in de meeste plaatsen een piek te zien en begin april zette de daling in. In de maand juni zagen we dat in een aantal steden de concentratie virusdeeltjes onder de zogenaamde detectiegrens zakte. Dat betekent dat de hoogwaardige meetapparatuur bij KWR geen SARS-COV-2 RNA kon vaststellen in het rioolwatermonster. Nu het aantal besmettingen her en der in Nederland weer stijgt, bieden we met de rioolwaterdata een aanvullende onderbouwing van regionale/lokale bestuurlijke coronamaatregelen.

Naar de data van het RIVM

Hier staat de database van het RIVM met de rioolwaterdata tot en met 20 augustus. Hier staat dezelfde databasr in JSON-format.

 

delen