Drinkwater goed beschermd tegen het coronavirus – deel 2

Bescherming van drinkwater tegen virussen

Vanuit de kennis die we de afgelopen jaren in het Bedrijfstakonderzoek hebben opgedaan over virussen in water, weten we dat Nederlands drinkwater goed beschermd is tegen virussen waarvan bekend is dat ze via water kunnen worden overgedragen, zoals Adeno-, Noro- en Enterovirus. Drinkwaterbedrijven die drinkwater uit oppervlaktewater bereiden, hebben allemaal meervoudige desinfectiebarrières gericht op het verwijderen van bacteriën, virussen en protozoën. Die meervoudige desinfectie is ook geborgd door de Analyse Microbiologische Veiligheid Drinkwater (AMVD). Grondwater is goed beschermd in de bodem tegen alle microbiologische verontreinigingen, inclusief virussen.

Naast de AMVD hanteert de drinkwatersector strenge hygiënevoorschriften voor leidingaanleg en leidingwerkzaamheden die verontreiniging van het drinkwater tot aan de tap voorkomen, bijvoorbeeld de hygiënecodes en andere praktijkcodes voor drinkwater. In 2018 hebben RIVM en KWR gezamenlijk onderbouwd dat de Nederlandse drinkwatersector daarmee ruim voldoet aan de WHO-richtlijnen van het Water Safety Plan (Van den Berg et al. 2018).

SARS coronavirus 2 in water

Coronavirussen zijn minder robuust in het riool- en watermilieu dan de virussen waar we de virusveiligheid van ons drinkwater op hebben gebaseerd. Ze worden sneller inactief en zijn makkelijker te verwijderen en inactiveren met waterzuiveringsprocessen. Dus de veiligheid die we hebben gebaseerd op de bekende virussen biedt daarmee ook veiligheid tegen dit nieuwe, zwakkere virus.

Met het onderzoek naar de aanwezigheid van het coronavirus in rioolwater hebben we RNA van virusdeeltjes aangetoond in rioolwater. In de literatuur die nu in razend tempo uitkomt over het nieuwe virus kijken we ook naar aanwijzingen voor verspreiding via water. Die zijn er niet. In geen van de landen zijn er signalen dat mensen besmet zijn met SARS-CoV-2 via contact met water, rioolwater of zelfs uitwerpselen van mensen met COVID-19. In ontlasting blijkt veel virus RNA te zitten, maar niet of nauwelijks infectieus virus. Het lijkt er op dat het virus wel darmcellen infecteert, maar niet goed overleeft in ontlasting. Italiaanse onderzoekers hebben gekeken in rioolwater van Milaan en troffen daar wel RNA van SARS-CoV-2 in aan, maar ze konden geen infectieus virus vinden met celkweekmethoden.

Experimenteel onderzoek

In de huidige situatie is geen nader onderzoek nodig om aan te tonen dat het drinkwater veilig is. Als blijkt dat SARS-CoV-2 vanuit rioolwater RNA in significante hoeveelheden in oppervlaktewater terecht zou komen, kunnen we de meetmethode inzetten in oppervlaktewater dat wordt gebruikt als bron voor drinkwatervoorziening (Maas, Haringvliet, Lek, IJssel, Drentse Aa, IJsselmeer e.a.). Dan vergelijken we de concentratie SARS-CoV-2 met de concentraties Entero- en Adenovirussen waar de drinkwaterveiligheid op is gebaseerd, in lijn met de Analyse Microbiologische Veiligheid Drinkwater.

Door experimenteel laboratoriumonderzoek kunnen we de kennis over overleving van coronavirussen in water en de desinfectie door zuiveringsprocessen (UV en chloor) verstevigen. Zo laten we zien dat dit virus inderdaad minder persistent is en beter te inactiveren dan de virussen waarop we onze drinkwaterbescherming hebben gefundeerd.

UV-licht op het oppervlaktewater bij Dunea

Heb je vragen over het coronavirus en (riool)water, kijk dan verder op onze pagina veel gestelde vragen en antwoorden. Je kunt daar ook een vraag die je niet in het rijtje ziet staan, alsnog aan ons stellen via een speciaal formulier.