Evaluatie van watermanagement in Afrikaanse steden

De workshop had tot doel jonge professionals te leren hoe je een routekaart aan (extra) maatregelen ontwikkelt om de veiligheid van de watervoorziening te verbeteren. Ook gaf de workshop het startschot voor de ontwikkeling van een programma waarbij steden elkaar helpen om kennis op te bouwen over waterveiligheid en waterbeheer.

De belangrijkste conclusies waren dat capaciteitsontwikkeling essentieel is om Duurzaam Ontwikkelingsdoel 6 van de Verenigde Naties, ‘Schoon Water en Sanitair’, te bereiken.

De methode ‘City Blueprint’ (‘City Blueprint Approach’) is een hulpmiddel voor de ontwikkeling van de benodigde capaciteiten. De methode biedt een diagnostische aanpak om de belangrijkste prioriteiten in kaart te brengen, het grotendeels onbenutte potentieel van gezamenlijk leren door steden (‘city-to-city learning’) aan te boren, en concrete routekaarten te ontwikkelen waarmee steden kunnen toewerken naar Duurzaam Ontwikkelingsdoel 6.

Deelnemers aan de workshop, van links naar rechts: professor Kees van Leeuwen (KWR); Ibrahima Abdoulahi (UNESCO) als vertegenwoordiger van de stad Yaoundé; Kizito Masinde, programmafunctionaris van de IWA; Gwladis Ovenga (UNESCO) als vertegenwoordiger van de stad Libreville; professor Jan Hofman (universiteit van Bath); Tariro Marekwa (UNESCO) als vertegenwoordiger van de stad Harare; Vanessa Grekonzy (UNESCO) als vertegenwoordiger van de stad Bangui; Georgina Mukwirimba (UNESCO) als vertegenwoordiger van de stad Harare; dr. Stef Koop (KWR); Humphrey Ozoani (UNESCO) als vertegenwoordiger van de stad Abuja

Veilig water in Afrikaanse steden

De Afrikaanse bevolking groeit in een ongekend tempo. Volgens schattingen zal de Afrikaanse bevolking tegen 2050 zijn verdubbeld en dan 2,5 miljard mensen tellen, om vervolgens door te groeien naar 4,3 miljard mensen tegen het jaar 2100. Deze groei zal vooral plaatsvinden in steden en stedelijke gebieden. Een veilige watervoorziening vormt daarmee vooral in stedelijke gebieden een enorme uitdaging. Er moet dringend actie worden ondernomen om de beschikbaarheid van water te verbeteren op het kwaliteitsniveau benodigd voor leven en het behoud van eigendommen en ecosystemen.

Ter voorbereiding op de workshop werden aan de hand van het ‘City Blueprint Assessment’-model nulmetingen uitgevoerd in vijf steden in Afrika: Harare (Zimbabwe), Yaoundé (Kameroen), Abuja (Nigeria), Bangui (Centraal Afrikaanse Republiek) en Libreville (Gabon).

Stef Koop en Kees van Leeuwen, beiden als wetenschapper verbonden aan KWR, werkten in dit kader in elk van de genoemde vijf steden samen met vertegenwoordigers van de IHP Focal Points van de UNESCO en jonge lokale deskundigen.

Er werden gegevens verzameld over cruciale maatschappelijke, milieutechnische en financiële ontwikkelingen die een belemmering kunnen vormen voor een doeltreffend watermanagement. Ook werden de benodigde gegevens verzameld voor de ‘City Blueprint’-evaluaties van de prestatieniveaus op het gebied van watermanagement.

In een volgende stap zal de beheercapaciteit worden geanalyseerd in Libreville en Yaoundé om zo de prioriteiten voor capaciteitsontwikkeling te bepalen.

Routekaart

In de workshop is een routekaart ontwikkeld die mensen uit de praktijk en beleidsmakers in iedere stad kunnen gebruiken om aan de slag te gaan met de uitkomsten van de ‘City Blueprint’-evaluaties. Om hen daarbij te helpen is het belangrijk om ideeën voor mogelijk te financieren projecten in kaart te brengen.

De workshop lanceerde ook een initiatief om een richtlijn te ontwikkelen voor een alliantie waarin steden elkaar kunnen helpen om kennis op te doen over waterveiligheid en waterbeheer (‘city-to-city learning alliance’). Uiteindelijk zouden alle hoofdsteden in heel Afrika deel moeten gaan uitmaken van deze alliantie voor kennisontwikkeling. Iedere stad die zich erbij aansluit zal om te beginnen een ‘City Blueprint’-evaluatie laten uitvoeren (door lokale jonge professionals). Zo kan een gemeenschappelijke en op feiten gebaseerde inventarisatie van de cruciale uitdagingen voor een veilige watervoorziening ontstaan.

Locatie van de vijf Afrikaanse steden waar jonge professionals de ‘City Blueprint’’-evaluaties uitvoerden

Inrichting van de workshop

Jan Hofman, verbonden aan de universiteit van Bath en aan KWR, nam het initiatief voor de workshop in Kampala naar aanleiding van de benoeming van Kees van Leeuwen tot internationaal voorzitter in Bath (2018-19). De workshop vond plaats direct na het 20e internationale congres (20th International Congress and Exhibition) van de African Water Association van 24 tot 27 februari 2020 in Kampala.

• Inleidingen

De workshop startte met inleidingen op het thema door dr. Callist Tindimugaya van het Oegandese ministerie voor Water en Milieu en door professor Kala Vairavamoorthy, Executive Director van de IWA.

Daarna presenteerden jonge deskundigen van de UNESCO hun bevindingen van de nulmetingen die waren uitgevoerd in de vijf steden (Harare, Yaoundé, Abuja, Bangui en Libreville). Vertegenwoordigers van deze vijf steden namen deel aan de workshop en legden zo de basis voor een kennisnetwerk waar andere Afrikaanse steden zich bij kunnen aansluiten om te leren werken met de evaluatiemethode ‘City Blueprint’. Zo ontstaat er een netwerk waarin Afrikaanse steden kennis kunnen uitwisselen om de uitdagingen op watergebied op te pakken.

• Verbetering van de waterveiligheid in stedelijk Africa

Op de tweede dag van de workshop werden routekaarten ontwikkeld voor een proactieve aanpak om te voorzien in veilig water. Op den duur zullen steden in Afrika aan de hand van deze routekaarten projecten ter verbetering van waterveiligheid en waterbeheer kunnen ontwikkelen waarvoor financiering zal kunnen worden gevonden. Deze projecten zullen ook helpen om de netwerken voor waterveiligheid in Afrika in stand te houden.

Dit initiatief kan bijdragen tot weloverwogen investeringen in de verbetering van de waterveiligheid in stedelijke gebieden in Afrika.