Inzet alternatieve drinkwaterbronnen vraagt om nauwe samenwerking binnen het watersysteem

De vertrouwde drinkwaterbronnen grondwater en oppervlaktewater staan onder druk van bestaande en nieuwe bedreigingen. Natuurlijk geeft dit zorgelijke beeld aan dat meer maatregelen absoluut noodzakelijk zijn om de kwaliteit van de bronnen te verbeteren, zoals Vewin  benadrukt. Daarnaast is het ook belangrijk te kijken naar mogelijke alternatieve drinkwaterbronnen om goed op de toekomst voorbereid te zijn. KWR doet dergelijk onderzoek binnen het collectieve onderzoek  voor de waterbedrijven.

29 alternatieve bronnen

Als toekomstverkenning heeft KWR 29 mogelijke alternatieve drinkwaterbronnen geïdentificeerd en bekeken op belangrijke criteria als beschikbaarheid, winbaarheid en kwaliteit. Daarbij ging het om bronnen afkomstig uit oppervlaktewater, bodem, restwater, atmosfeer of water ontstaan bij de verbranding van brandstoffen. Uit deze 29 alternatieve bronnen is een selectie gemaakt van de meest geschikte bronnen op basis van beschikbaarheid, winbaarheid en kwaliteit.

Elke waterbron zou een drinkwaterbron kunnen zijn, maar alleen als zij voldoet aan belangrijke criteria als beschikbaarheid, winbaarheid en kwaliteit

Scenariostudie

Daarnaast zijn drie scenario’s uitgewerkt voor een fictieve omgeving met een stad, een dorp, boerderijen en industrie.

• Het eerste scenario gaat uit van lokale bronnen, zoals regenwater, en van een maximale waterbesparing. Daarnaast wordt ook grijs water gezuiverd en toegepast als huishoudwater.
• Het tweede scenario is gebaseerd op een circulaire economie, waarbij RWZI-effluent en restwater uit de voedselindustrie als bronnen worden ingezet. Ook hier wordt grijs water gezuiverd en toegepast als drink- of huishoudwater.
• Het derde scenario houdt rekening met een toenemende watervraag en sterke klimaatveranderingen, waarbij brak grondwater als belangrijkste bron voor drinkwater wordt gebruikt, aangevuld met restwater uit de voedselindustrie.

Zuiveringsschema’s en kosten

De selectie van de meest geschikte uit de 29 alternatieve bronnen is in de scenario’s bekeken. Daarbij werden onder meer zuiveringsschema’s opgesteld: welke zuiveringsmethoden moet je toepassen om van de alternatieve bron goed drinkwater te maken? Ook de kosten voor dergelijke zuiveringen zijn ingeschat. Het onderzoek laat zien dat er in veel gevallen alternatieve lokale bronnen zullen zijn die kunnen worden gebruikt om drinkwater van te maken.

Goede samenwerking met alle stakeholders

Kleinschalige, lokale zuiveringen zijn in het algemeen duurder dan centrale drinkwaterzuivering, maar afhankelijk van lokale omstandigheden kan het toch interessant zijn dergelijke bronnen te exploiteren. Dit zal echter gevolgen hebben voor zowel drinkwaterbedrijven, maatschappij als omgeving. Inzetten van lokale bronnen vereist in alle scenario’s een goede samenwerking tussen alle stakeholders in het hele watersysteem. Dat geldt bijvoorbeeld voor de inzet van noodzakelijke technische ontwikkelingen, zoals de ontwikkeling van online sensoren, wet- en regelgeving en sluiting van (deel)waterketens. Een robuuste drinkwatervoorziening betekent dat alle verschillende belangen zorgvuldig moeten worden afgewogen, en dat hierbij naar watersystemen als geheel gekeken zal moeten worden.

Als in de toekomst de huidige drinkwaterbronnen nog verder onder druk komen te staan, zijn er dus alternatieve bronnen beschikbaar, die technisch ingezet kunnen worden. Overschakelen naar deze bronnen zal echter consequenties hebben voor alle stakeholders in de watersector. Nauwere samenwerking tussen drinkwaterbedrijven en andere stakeholders in het watersysteem wordt daarom steeds belangrijker.