KWR in actie tijdens oefening Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond

Al ruim tien jaar is KWR onderdeel van het Crisis Expert Team milieu en drinkwater (CET-md). Begin dit jaar is een nieuw convenant ondertekend, dat de samenwerking verder regelt. Het CET-md is ingesteld door het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en bestaat uit acht kennisinstituten met uiteenlopende expertises.

Uitzicht vanaf de oefenruimte op de twintigste verdieping van het World Port Center in Rotterdam.

Branduitbraak

KWR levert twee CET-md procesmanagers: Roberta Hofman en Ton van Leerdam. Behalve een geregelde piketdienst, waarin zich echte crisissituaties kunnen voordoen, deden beide onderzoekers mee aan de oefening van Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond. Tijdens deze oefening werd een noodsituatie gesimuleerd van een branduitbraak op het ESSO-terrein als gevolg van blikseminslag. Door falende blussystemen vloog een tank met zware olie en gevaarlijke stoffen in brand. Het ging om een grootschalige oefening met honderden mensen van uiteenlopende crisispartners, werkend bij de brandweer, politie, gemeente Rotterdam, bevolkingszorg, veiligheidsregio’s, DCMR Milieudienst Rijnmond en waterschappen. “Ik zat op de twintigste verdieping van het World Port Center in Rotterdam”, vertelt Van Leerdam. “Daar was ik getuige van hoe het Regionaal Operationeel Team op zo’n moment in actie komt. Mensen rennen heen en weer, hangen aan de telefoon en spreken door semafoons. Bijzonder indrukwekkend om mee te maken.”

Bluswater

Het was de rol van Van Leerdam om een van de ‘tegenspelers’ te zijn. Dat wil zeggen: deelnemen aan het proces namens partijen die bij een dergelijke calamiteit met vragen kunnen komen. Zo had drinkwaterbedrijf Evides de vraag wat het gevolg was van het bluswater, dat mogelijk in het oppervlaktewater terecht kon komen. Kan dit bluswater ook in de drinkwaterbekkens belanden? Moet hiermee rekening worden gehouden bij de inname en zuivering? Vragen die in echte situaties kunnen worden uitgezet bij de Watertelefoon, de noodlijn die is ondergebracht bij KWR en waar waterbedrijven al meer dan 40 jaar 24/7 met spoed specialistische kennis kunnen inwinnen.

Schakel tussen drinkwaterbedrijven en CET-md

De procesmanagers zorgen ervoor dat tijdens calamiteiten het proces in goede banen wordt geleid. Dat de juiste informatie beschikbaar is, de vragen aan de juiste instituten worden gesteld. En uiteraard dat de antwoorden op de juiste plek belanden. “Binnen het netwerk is KWR de directe schakel met de drinkwaterbedrijven”, zegt Van Leerdam. Zijn collega Hofman vult aan: “Wij hebben veel kennis in huis over drinkwaterbehandeling en toxicologie. Daarnaast krijgen we regelmatig cursussen van het Departementaal Crisis Coördinatiecentrum om te weten hoe we moeten handelen in noodgevallen. Erg boeiend, omdat je behalve met water ook met allerlei andere aspecten te maken krijgt.”

World Port Center waar het Regionaal Operationeel Team (ROT) en de personen van het ‘tegenspel’ aanwezig waren.

Prima samengewerkt

Dit was de eerste keer voor het CET-md om mee te doen aan zo’n grootschalige oefening. Doel ervan was te kijken of de crisisorganisatie voldoet aan alle wettelijke eisen. Zowel Hofman als Van Leerdam bevestigen dat dit in grote lijnen het geval was. “Tijdens de evaluatie werd geconcludeerd dat er prima is samengewerkt en de processen goed zijn verlopen,” zegt Van Leerdam. Ook was de oefening een goede gelegenheid om in een complexe situatie het Landelijk Crisismanagement Systeem (LCMS) te testen, dat sinds kort in gebruik is genomen. Deze tool is bedoeld voor het uitwisselen van informatie tussen alle betrokken crisispartners voor een vlotte samenwerking. Hofman: “De software werkt heel intuïtief, het is gemakkelijk om in te vullen. Wel bleek dat het CET-md nog geen toegang had tot alle informatie. Daar zijn nog wat verbeterpuntjes.” Een volgende grootschalige oefening staat nog niet in de planning. Maar KWR zal zeker weer aanhaken, zegt Hofman. “Dit zijn gelegenheden waarbij het niet erg is als er iets misgaat. Daar kun je van leren. Zo kun je in de praktijk blinde vlekken naar boven halen zodat je de volgende keer nog beter bent voorbereid.”