KWR-publicatie over monitoring SARS-CoV-2 in rioolwater oogst veel belangstelling

In het artikel, gepubliceerd in blad Current Opinion in Environmental Science & Health, beschrijven Béen en zijn co-auteurs hoe rioolwater kan worden gebruikt voor het opsporen van besmettelijke ziekten die via ontlasting en urine worden overgedragen. Rioolwater als bron van informatie over de gezondheid van de burgers, en dus als ‘spiegel van de samenleving’. Deze methode is in het artikel voorgesteld als instrument om de omvang van COVID-19 in steden in kaart te brengen en als vroegtijdige waarschuwing voor het (opnieuw) opduiken van SARS-CoV-2. Een onderzoek dat ten tijde van de wereldwijde coronapandemie een bijzonder grote impact heeft gehad.

Afvalwatergegevens

De bijdrage van KWR-onderzoeker Béen aan het artikel betreft de bemonsteringsmethoden van afvalwater en het interpreteren van de afvalwatergegevens. Daarnaast droeg hij bij aan het verklaren van de invloed van externe factoren op de resultaten van afvalwateranalyse, zoals bevolkingsgrootte en mobiliteit, bemonsteringsfrequentie en temporele resolutie. Collega en hoofdauteur Medema richtte zich vooral op de uitleg hoe afvalwateranalyse bruikbaar is bij het monitoren van infectieziekten, rekening houdend met zowel virologische als epidemiologische aspecten. De focus van Heijnen lag op methoden, gebaseerd op PCR, die worden gebruikt voor het meten van ziekteverwekkers. Hoe bruikbaar zijn deze methodieken en wat zijn hun beperkingen? En hoe beïnvloeden de analyseresultaten de interpretatie van afvalwatergegevens?

‘Ik ben trots en vooral dankbaar dat ik samen met mijn collega’s met dit artikel heb kunnen bijdragen aan de verdere ontwikkeling van afvalwateranalyse ter ondersteuning van de volksgezondheid’, aldus Frederic Béen.

128 Keer geciteerd

Het hoge aantal waarmee in de wetenschappelijke literatuur naar het artikel wordt verwezen – 128 keer in 2022 – verklaart Béen door de primeur ervan. ‘Ik geloof dat dit destijds het eerste artikel was waarin de huidige kennis over afvalwateranalyse voor COVID-19 uitvoerig werd besproken’, vertelt hij. ‘Het bracht expertise uit ons onderzoek naar drugs in het riool samen met onderzoek naar virussen en gaf een duidelijk beeld van de mogelijkheden, maar ook van de uitdagingen. Het brede internationale bereik van ons artikel hangt samen met de exponentiële groei in het aantal instellingen dat betrokken is bij dit soort surveillance. Het gaat daarbij om wel 70 landen. Met de publicatie hebben we de mogelijkheid aangegeven om rioolsurveillance op een professionele en representatieve wijze uit te voeren en de resultaten ervan te interpreteren.’

Waardevolle informatiebron

Voor de watersector heeft de publicatie glashelder gemaakt dat afvalwater een waardevolle informatiebron is om mens en milieu te beschermen, denkt Béen. ‘Daarbij is het belangrijk dat de hele sector de methodiek omarmt. Rioolwatersurveillance is een kosteneffectieve methode om de verspreiding van besmettelijke ziekten op bevolkingsniveau snel te volgen. Maar er zijn ook uitdagingen. Het systeem van rioleringsnetwerken is en blijft bijzonder complex. Dat maakt een juiste interpretatie van de afvalwatergegevens niet eenvoudig.’

Willem Koerselmanprijs: sinds 2009

Sinds 2009 reikt KWR de Willem Koerselmanprijs uit aan de meest geciteerde auteur van dat jaar, werkzaam bij ons instituut. Het is een manier om de impact van onderzoek voor de watersector inzichtelijk te maken. De naamgever van de prijs, KWR-onderzoeker Willem Koerselman, zette de toon voor de prijs. In 1996 publiceerde hij zijn artikel ‘The vegetation N:P ratio: A new tool to detect the nature of nutrient limitation’, in het Journal of Applied Ecology met co-auteur Arthur Meuleman. Sinds die tijd ligt deze publicatie met ruim 1.800 citaties op kop in de ranglijst van KWR. Een prijzenswaardige prestatie, die nu nog steeds inspireert.

Sinds 2009 reikt KWR de Willem Koerselmanprijs uit aan de meest geciteerde auteur van dat jaar, werkzaam bij ons instituut.