Luister naar ruim 30 jaar ervaring in de drinkwaterinfrastructuur

Klik op een podcast naar keuze en luister naar verleden, heden én toekomst van de wereld die schuilgaat achter de drinkwaterinfrastructuur, gezien door de ogen van een ervaren waterwetenschapper.

Kampioen drinkwatervoorziening

Waarom hebben we in Nederland de beste drinkwatervoorziening ter wereld? Wanneer we deze vraag voorleggen aan Jan Vreeburg schetst hij dat dit geen toeval is. “Traditioneel zijn we ons in Nederland zeer bewust van water”, zegt de onderzoeker. “We hebben er een gegrond ontzag voor ontwikkeld, dat gepaard gaat met een drang naar realistische beheersing. Dijken, sluizen, stuwen… de kwaliteit van deze fysieke werken is van cruciaal belang. Want falen kent grote gevolgen. Drinkwater is met dezelfde instelling opgezet: kwaliteit voor alles.”

In zijn betoog schetst Vreeburg de historie van de drinkwatervoorziening die uitmondt in de Waterleidingwet uit 1958. Ontdek in de podcast hoe veertig jaar samenwerking tussen KWR en de drinkwaterbedrijven heeft geleid tot een sector die tot de wereldtop behoort. En hoe het uitbannen van chloor duidelijk maakte hoe belangrijk biologisch stabiel water is, maar vooral hygiënisch werken in en rond het leidingnet.

Bruin water als aanleiding voor onderzoek

In deze podcast wordt het verschijnsel van ‘bruin water’ door Jan Vreeburg als aanleiding genoemd voor serieus onderzoek naar klachten van kritische consumenten over de drinkwaterkwaliteit. Hij heeft het over eind jaren ’80, begin jaren ’90 van de vorige eeuw. “KWR – toen nog Kiwa – kreeg opdracht om het fenomeen van bruin water in kaart te brengen en een oordeel hierover te geven”, herinnert Vreeburg zich. Maatregelen werden aanbevolen om de klachten tegen te gaan, wat betekende dat het leidingnet op basis van leidingberekeningen grondig moest worden schoongemaakt.

In de podcast kom je achter de impact van deze inspanningen en in welk – inmiddels overbekende – concept zich dit vertaalde. “Dit voorbeeld laat zien hoe onderzoek ertoe kan leiden dat radicaal moet worden gebroken met de traditionele benadering van een distributieleidingnet”, aldus Vreeburg.

De wereld van de leveringszekerheid

Hier neemt KWR-onderzoeker Jan Vreeburg je mee in de wereld van de leveringszekerheid van de drinkwatervoorziening: een van de pijlers van onze sector. Hij weet het abstracte begrip concreet te maken door een schets te geven van de historische context. En ook door het toelichten van twee belangrijke stappen in het kwantificeren van leveringszekerheid, als toets van de infrastructuur: de hydraulica en toepassing van de wet van Murphy.

Vreeburg: “Je moet je niet zozeer richten op het voorkomen dat iets misgaat, want dat gebeurt gewoon. Het gaat erom hoe je omgaat met dat falen.” In het gesprek vertelt de onderzoeker hoe deze roep om leveringszekerheid heeft geleid tot het Leveringsplan, dat is opgenomen in de Drinkwaterwet.

Chloor in de ban

In een vorige aflevering van deze podcastserie vertelde Jan Vreeburg al over de uitstekende kwaliteit van het Nederlandse drinkwater, gezien vanuit de eigenschappen van het leidingnet. Deze keer gaat hij in op het maken van dit hygiënisch betrouwbare drinkwater. “Het belangrijkste uitgangspunt achter de waterkwaliteit is: begin met een schone bron”, vertelt Vreeburg. “Want wat er niet in zit, hoef je er ook niet uit te halen.”

De onderzoeker benoemt grondwater en oppervlaktewater als bronnen voor de drinkwaterproductie, met bijbehorende uitdagingen. En hij geeft toelichting op een belangrijk kantelpunt in de Nederlandse drinkwaterproductie: het jaar 1976, toen de toepassing van chloor bij ons in de ban ging. Door de afschaffing van chloor kwam de focus te liggen op het biologisch stabiel maken van water. “Voor ons onderzoek betekende dit bijvoorbeeld dat er nieuwe parameters gevonden moesten worden om die biologische stabiliteit te beschrijven”, zegt Vreeburg.

Welke veranderingen in de drinkwaterdistributie staan op til?

Ter afsluiting van deze podcastserie kijkt Jan Vreeburg naar de toekomst. Zijn inzichten spitsen zich toe op uitdagingen rond drinkwaterbronnen, klimaatverandering en de toenemende drinkwatervraag. “Ik denk dat we op een vergelijkbaar kantelpunt staan als in de jaren ’70 van de vorige eeuw”, zegt Vreeburg. “Het antwoord toen was: kwaliteit en veiligheid voor alles. Dus werd gekozen voor chloorvrij drinkwater.” Welke hoop hij uit deze vroegere houding destilleert valt te beluisteren in dit slotbetoog van de ervaren waterwetenschapper.

Op 30 november neemt Jan Vreeburg ter gelegenheid van zijn pensioen afscheid van KWR.