Meer MOMENTUM voor onderzoek naar micro- en nanoplastics

KWR werkt mee aan diverse onderzoeken naar micro- en nanoplastics (MNP) in water, zoals het MOMENTUM-project dat startte in 2018 onder projectleiding van het Institute for Risk Assessment Sciences (Universiteit Utrecht) en Deltares. KWR werkt in het eerste project mee aan methoden om MNP te meten en te identificeren in humane monsters. Zulke methoden kunnen helpen te onderzoeken of, en zo ja, waar in het lichaam deze plastic deeltjes eventueel kunnen worden opgenomen, en via welke blootstellingsroutes – bijvoorbeeld via de luchtwegen en het maagdarmkanaal. De eerste aanzet van een routekaart voor een beoordeling van de veiligheidsaspecten van MNP voor de gezondheid werd ontwikkeld, en er werd gestart met een discussie over verschillende beleidsperspectieven en de rol van verschillende stakeholders in de verspreiding van MNP, als basis voor de ontwikkeling van mogelijke oplossingen.

MOMENTUM 2.0

Het onderzoek naar micro- en nanoplastics (MNP) in MOMENTUM gaat nu door in het vervolgproject MOMENTUM 2.0 en doorbraakprojecten. KWR draagt daarin vooral bij op het gebied van analyses in water en waterige matrices, microbiologische bedreigingen, risicobeoordeling en maatschappelijke oplossingen om de verspreiding van MNP in het milieu en blootstellingen van mens en milieu te beperken. Diverse KWR-onderzoekers vertellen over wat er tot nu toe is bereikt, en waar ze de komende jaren mee aan de slag gaan.

Onderzoeken hoe groot het MNP probleem is

KWR-onderzoeker Stefan Kools: “Het doel van het onderzoeksprogramma is onder meer om de omvang van het probleem in kaart te brengen. Daarvoor willen we de analyse en integrale risicoschatting verbeteren rond relevante deeltjes, chemicaliën en micro-organismen. Uiteindelijk willen we gezamenlijk oplossingen ontwikkelen die de mogelijke gevolgen van blootstelling aan MNP voor de menselijke gezondheid verminderen. Binnen MOMENTUM zijn al een aantal opties verkend, zoals de materiaal- en producteigenschappen verbeteren; de (bio)degradatie verbeteren; recycling en de milieu- en menselijke beoordeling koppelen. Samen met andere organisaties in het MOMENTUM-consortium gaat KWR beschrijven welke rol normstelling van microplastics in het milieu kan spelen.”

Effectievere detectie van MNP in complexe menselijke weefsels

KWR-onderzoeker Patrick Bauerlein heeft in de afgelopen jaren gewerkt aan methoden om MNP te meten en te identificeren: “We gaan de prestaties van de Py-GC-MS-methode verbeteren, dat is pyrolyse-gaschromatografie-massaspectrometrie. Die methode is belangrijk bij het analyseren van complexere menselijke weefsels, zoals lever en milt. KWR gaat zich vooral richten op verbetering van het opschoningsproces van de extracten, dat essentieel is voor de algehele effectiviteit van de methode. Een deel van dat werk zullen we samen met onder andere TNO doen in het doorbraakproject Py-Harmony”.

Ziekteverwekkers op MNP

Op microplastic deeltjes kunnen biofilms van micro-organismen ontstaan – en dat is het onderzoeksgebied van KWR-onderzoeker Bas van der Zaan: “Die biofilms kunnen ook ziekteverwekkende bacteriën en virussen bevatten, en dat brengt natuurlijk risico’s voor de gezondheid met zich mee. In MOMENTUM 2.0 werkt KWR samen met onderzoeksinstituten zoals RIVM en TNO om te bepalen welke bacteriën via microplastics worden overgedragen en hoe ze het immuunsysteem beïnvloeden. KWR gaat de ziekteverwekkende micro-organismen detecteren die aan microplastic deeltjes hechten en langs die weg het menselijk lichaam kunnen binnendringen.”

Risicobeoordeling

“De risicobeoordeling van microplastics is complex. KWR heeft met het consortium een eerste routekaart ontwikkeld om de risicobeoordeling van microplasticdeeltjes verder te ontwikkelen,” zegt KWR-onderzoeker Renske Hoondert. “Hierin staan vijf gebieden centraal: bronnen, externe en interne blootstelling, toxiciteit en risicobeoordeling. Een workshop met MOMENTUM-experts verfijnde dit plan en verzamelde inzichten voor verdere onderzoeksaanpak. De komende jaren zal deze verder worden uitgewerkt door het consortium. We gaan onder andere kansdichtheidsfuncties toevoegen om de diversiteit aan microplasticdeeltjes te beschrijven, externe en interne blootstelling modelleren en testen in case studies.”

Afbeelding 1. Twee KWR-onderzoekers bij het Kick-off event van het MOMENTUM-project.

Momentum 2.0 en Py-Harmony worden mogelijk gemaakt door ZonMW, onderdeel van programma: Microplastics & Health.