Nieuwe resultaten Europese rioolwateranalyse

Geografische verschillen en tijdtrends opsporen

Het doel van de SCORE-studie is om geografische verschillen en tijdtrends op te sporen in het drugsgebruik in grote Europese steden. Dit is de tweede en tot nu toe meest uitgebreide studie die het mogelijk maakt gedurende meerdere jaren (2011-2014) het rioolwater, dat verzameld is volgens een gezamenlijk meetprotocol, in verschillende landen te vergelijken.

Chemische analyse van rioolwater ontwikkelt zich snel tot de discipline die trends in het gebruik van verdovende middelen op het niveau van de gehele stedelijke bevolking bijna realtime in beeld brengt. Door het bemonsteren van een goed gedefinieerde (punt)bron van afvalwater, zoals het influent van een rioolwaterzuiveringsinstallatie (rwzi), kunnen wetenschappers de vracht aan verdovende middelen in een gemeente berekenen aan de hand van concentraties van de drugs of hun omzettingsproducten die na consumptie in het lichaam ontstaan en met urine worden uitgescheiden.

Rioolwateranalyse 2014

In meer dan 50 steden in Europa, Canada en Australië zijn in april 2014 gedurende een week dagelijks monsters van rwzi’s verzameld en geanalyseerd. De resultaten werden vergeleken met gegevens van studies uitgevoerd in 2011, 2012 en 2013. Het rioolwater van ongeveer 29 miljoen mensen werd geanalyseerd op de aanwezigheid van vijf verdovende middelen: amfetamine, cannabis, cocaïne, ecstasy en metamfetamine.

De resultaten geven een duidelijk beeld van het drugsgebruik in de steden. Ze laten ook opmerkelijke verschillen zien:

• Sporen van cocaïne waren hoger in steden in het westen en zuiden dan in het noorden en oosten van Europa.
• Ecstasygebruik is het hoogst in Nederland, Noorwegen, Engeland, Australië (deelnemer sinds 2014) en Denemarken (deelnemers sinds 2014).
• Het gebruik van amfetamine is vrij gelijkmatig verdeeld over Europa, met uitschieters in het noorden en noordwesten.
• Cannabis wordt veel gebruikt in Frankrijk, Nederland, Spanje, Engeland en België. Metamfetaminegebruik is over het algemeen vrij laag en was voorheen beperkt tot de Tjechische Republiek, Slowakije en Scandinavië, maar is nu ook zichtbaar in Australië.
• De twee steden in Canada scoorden bij alle vijf de stoffen in de middenmoot of daaronder.

Gebruik in Nederland: een vrij constant beeld

In de Nederlandse steden wordt relatief veel cocaïne, amfetamine en ecstasy gebruikt en ook voor cannabis staat Nederland in de top 3. Overigens is het gebruik van deze middelen in de periode 2011-2014 vrij constant; duidelijke stijgingen en dalingen zijn er niet. Wel zijn in Eindhoven directe lozingen van amfetamine en xtc in het riool aangetoond, soms kilogrammen per week.