Nog steeds lekt er aardgas naar grondwater door blow-out bij boring in 1965

Luchtfoto van de modderpoel die gevormd werd door de ondergrondse blow-out bij de gasboring ‘SLN-02’ in 1965. Aan de rand van de krater zijn nog een aantal weggezakte vrachtwagens zichtbaar.

De locatie in de buurt van het dorp Sleen in Drenthe waar de blow-out indertijd plaatsvond, ligt in een grondwaterbeschermingsgebied van het Drentse drinkwaterbedrijf WMD. De blow-out gebeurde tijdens het boren naar aardgas. Daarbij ontsnapten grote hoeveelheden aardgas langs de door de hoge druk gevormde breuken in de ondergrond. Als gevolg daarvan ontstond aan de oppervlakte een borrelende modderpoel, waarbij onder meer de hele boortoren in de ondergrond verdween. Pas na maanden kwam de modderpoel tot rust, onder andere door de ondergrondse injectie van grote hoeveelheden cement. Deze werden op diepte ingebracht met behulp van een tweede boring.

Lekkage uit gasreservoir

In de Nederlandse boorgeschiedenis vormen blow-out’s zeldzame ongelukken en het is nu voor het eerst dat er lekkage van methaan uit een diep gasreservoir naar ondiep grondwater is aangetoond. De methaangehalten in het grondwater dichtbij de blow-out zijn tot 50 keer hoger vergeleken met grondwater in de omgeving. Dergelijke hoge methaangehalten in het grondwater komen elders in Nederland ook van nature voor. Bij de productie van drinkwater wordt dan een extra zuivering toegepast.

Methaanpluim

Omdat de blow-out plaatsvond in het grondwaterbeschermingsgebied Valtherbos-Noordbargeres,monitort WMD het grondwater op de locatie bij Sleen al decennialang. Toen onderzoekers van KWR in het kader van een verkennend bedrijfstakonderzoek in 2015, aardgas aantroffen, gaf dat aanleiding tot uitgebreid wetenschappelijk onderzoek. Naast het aantonen van de methaanlekkage is bekeken wat er met het gelekte methaan in het grondwater gebeurt. In beperkte mate wordt het methaan door micro-organismen afgebroken, wat verdere verspreiding ervan afremt. Nu, 50 jaar na het incident, heeft de methaan’pluim’ zich uitgebreid tot ongeveer 500 meter stroomafwaarts van de locatie van de blow-out. De hoogste concentraties methaan uit het aardgasreservoir zitten op de plaats van de blow-out.

Samenwerking

Het onderzoek is uitgevoerd door UU-promovendus Gilian Schout in het kader van het KWR/NWO partnerprogramma ‘Schaliegas en Water’, in samenwerking met waterbedrijf WMD. Het onderzoek is mede gefinancierd door de drinkwaterbedrijven Brabant Water, Watermaatschappij Limburg en Oasen. Schout deed zijn onderzoek samen met KWR-onderzoeker Niels Hartog, Majid Hassanizadeh (Universiteit Utrecht) en Jasper Griffioen (Universiteit Utrecht en TNO Geologische Dienst).