Onderzoek naar gezondheidsrisico’s stedelijke watersystemen

Aanleiding onderzoek

Water in de stad biedt dicht bij huis recreatiemogelijkheden, maar kan ook gezondheidsrisico’s met zich meebrengen als het water verontreinigd is met ziekteverwekkende micro-organismen. Bijvoorbeeld via lozing van rioolwater of door besmetting met fecaliën van dieren. Ook kunnen bepaalde ziekteverwekkende micro-organismen in watersystemen groeien, zoals legionella pneumophila. Mensen kunnen aan ziekteverwekkers in water worden blootgesteld bij waterrecreatie, aërosolen, gebruik in huis, het werken aan watersystemen, het eten van groenten en fruit die zijn besproeid of gewassen met besmet water of bij ongelukken. Helena Sales Ortells heeft in haar promotieonderzoek de gezondheidsrisico’s van stedelijke watersystemen onderzocht om ontwikkelaars en beheerders te ondersteunen bij het ontwerp en beheer van veilige watersystemen.

Diverse systemen en pathogenen in één analyse

In het promotieonderzoek zijn in één analyse de gezondheidsrisico’s van diverse watersystemen in Amsterdam bepaald met Quantitative Microbial Risk Assessment (QMRA): een rivier, een meer, een stadsvijver, een bezinkvijver voor opgevangen regenwater en een wadi. De onderzochte ziekteverwekkers zijn campylobacter, cryptosporidium, norovirus en legionella pneumophila. Daarnaast zijn in deelstudies de gezondheidsrisico’s onderzocht van: recreatie in een regenwateropvangsysteem (waterplein), irrigatie van groente met gezuiverd rioolwater met daarin norovirus en drinkwater geproduceerd van grondwater tijdens de Q-koortsuitbraak in 2009.

Hoge risico’s op maag-darmklachten

De resultaten laten hoge risico’s op maag-darmklachten zien (door campylobacter of norovirus) maar lage risico’s op luchtwegaandoeningen, zoals veteranenziekte en Q-koorts. Op plekken waar menselijke fecaliën in het water zitten, is de concentratie campylobacter hoger, wat leidt tot een groter risico op maag-darmklachten. Zelfs als de concentratie fecaliën onder de zwemwaternorm ligt, is de kans op maag-darmaandoeningen nog aanzienlijk.

Aanbevelingen

De verwachting is dat de gezondheidsrisico’s van stedelijke watersystemen in de (nabije) toekomst groter worden door hogere temperaturen en meer en heviger regenbuien. Sales Ortells doet in haar proefschrift dan ook aanbevelingen om de risico’s te verminderen, bijvoorbeeld door verbindingen tussen regen- en afvalwaterriolen te dichten en extra maatregelen te nemen bij gebruik van gezuiverd rioolwater. Daarnaast beveelt de promovenda nader onderzoek aan om de QMRA-modellen verder te verbeteren, zoals toepassing van methoden om de infectiviteit van pathogenen in de watersystemen te bepalen.