Platform Hydroinformatica voorziet veel waarde in datavisualisatie

Datavisualisatie biedt een belangrijk hulpmiddel bij het effectief inzetten van datastromen voor het nemen van geïnformeerde beslissingen. Datavisualisatie kan waterbedrijven helpen bij hun bedrijfsvoering, bij overleg met stakeholders en strategische beslissingen. Het Platform Hydroinformatica, opgericht in het kader van het collectief onderzoek voor en met de waterbedrijven, besprak op 7 februari de mogelijkheden en wensen op dit gebied. Er zijn veel tools in ontwikkeling die interessante perspectieven bieden. De kwaliteit van de data en van de gebruikte modellen is doorslaggevend voor het nut van datavisualisatie en voor een optimale inzet zijn tools nodig die intuïtief, interactief, real time en draagbaar zijn.

Vier maal per jaar komt het Platform Hydroinformatica bijeen. Deze groep van circa twintig medewerkers van waterbedrijven en KWR houdt zich bezig met hydroinformatica: watergerichte ICT-toepassingen bij (water)bedrijven. Het Platform Hydroinformatica is opgericht in het kader van het collectieve onderzoek voor en met de waterbedrijven. Op 7 februari besprak de groep  het onderwerp data- en systeemvisualisatie. Op basis van ontwikkelingen bij de bedrijven, KWR en in de buitenwereld werd gekeken welke mogelijkheden en kansen hier verder liggen voor de waterbedrijven. Deskundigen van Nelen en Schuurmans waren te gast en deelden hun ervaring in visualisatie van data, processen en systemen. Hieronder een indruk van de bevindingen.

Data laten leven

Datavisualisatie wordt al millennia gedaan. Denk aan de eerste geografische kaarten, die al 500 jaar voor Christus werden gemaakt. Vandaag gaat het over bijna niets anders dan data, maar ook nu gaan data pas echt leven als de gegevens en de verbanden daartussen op een toegankelijke manier worden gevisualiseerd. In het afgelopen decennium zijn er veel ontwikkelingen geweest op dit vlak, zowel qua presentatie (zie bijvoorbeeld Hans Rosling), als ook qua technieken als Augmented Reality (AR) en Virtual Reality (VR). Data analytics en datavisualisatie zijn dagelijkse kost. Met de softwarepakketten van nu is het steeds gemakkelijker om data en statistische analyses te visualiseren. Wij zijn al zo ver dat wij de virtuele wereld kunnen combineren met de echte wereld. Maar het gaat niet alleen om visualisatie van de data, visualisatie van de achterliggende vraag is minstens even belangrijk om geïnformeerde beslissingen te kunnen nemen. Voor wie wil je iets visualiseren en voor welk doel, en wat moet die visualisatie bieden?

Huidige toepassingen: dashboards

Data visualiseren is een krachtig hulpmiddel. Waterbedrijven kunnen data bijvoorbeeld controleren door middel van dashboards: een tool die informatie verzamelt en weergeeft over bijvoorbeeld essentiële klanteisen en/of bedrijfsprestaties. Dashboards bieden een snel overzicht van de prestaties van het proces of het product. Door via een dashboard de volumestromen vóór en na de vervangingen van watermeters snel en toegankelijk te visualiseren, kunnen grote variaties snel worden aangekaart. De tool maakt het ook mogelijk snel in te zoomen op specifieke periodes of bepaalde ranges te visualiseren. Dit leidt tot inzicht in de data. De nu beschikbare dashboard-tools bevatten nog bugs en zijn dus nog niet rijp voor de praktijk, er is  nog veel te leren over de manier waarop deze tools kunnen worden toegepast om processen binnen de waterbedrijven te ondersteunen. Visualiseren van data kan bijvoorbeeld de communicatie binnen de bedrijven ondersteunen. Zo is  een dashboard met een geografische kaart een waardevolle tool voor zowel de mensen in het veld als de accountmanager.

Intuïtief, interactief, real time en draagbaar

Datavisualisatie kan experts en non-experts helpen om hydrodynamische systemen in een veranderende omgeving te begrijpen. Dat vraagt om  tools voor datavisualisatie die intuïtief, interactief, real time en draagbaar zijn. Denk aan het omgaan met een overstroming. Daarbij zijn gemeenten, waterschappen en burgers betrokken; samen moeten ze oplossingen vinden. Hetzelfde geldt voor systemen die aan elkaar gekoppeld zijn, bijvoorbeeld bij een overstroming door een breuk in een drinkwaterleiding.

Goede data voor goede simulaties

Er zijn steeds meer en betere data beschikbaar over de fysieke leefomgeving; je zou zelfs kunnen zeggen dat er een overvloed aan data is. Het wordt echter steeds lastiger om die data snel tot relevante informatie te transformeren. Naast de tools en technieken moeten voor het visualiseren van processen en modellen ook de modellen goed op orde zijn.

Waterbedrijven herkennen de kracht van goede visualisatie van data en systemen en willen proactief inspelen op deze ontwikkelingen. De deelnemers van het platform zijn enthousiast over de voorbeelden van datavisualisatie tijdens de bijeenkomst en zien bijvoorbeeld nieuwe toepassingsmogelijkheden bij de analyse van het effect van breuken op risicovolle locaties of het modelleren van grondwaterstanden om te communiceren met natuurbeheerders of andere stakeholders. Ze verwachten dat met de toenemende beschikbaarheid van goede visualisatie-tools ook de vraagstelling van stakeholders aan de water bedrijven zal veranderen.

A Serious Game Designed to Explore Flood Mitigation Options (Khoury et al., 2018). Titel van het artikel: A Serious Game Designed to Explore and Understand the Complexities of Flood Mitigation Options in Urban–Rural Catchments.