Poepbacterie in het drinkwater

Allereerst, E. coli. Dit is een bacterie die veel voorkomt in de darmen van mensen en dieren, en daarom wordt hij in de media de ‘poepbacterie’ genoemd. Deze bacterie is wijdverspreid en eenvoudig te detecteren, waardoor drinkwaterbedrijven het water hierop controleren. Als E. coli wordt aangetroffen, wijst dat op een mogelijke besmetting van het water. Hoewel E. coli zelf meestal niet heel gevaarlijk is, kan de aanwezigheid ervan niet uitsluiten dat er ook een andere, gevaarlijkere bacterie in het water aanwezig is, die moeilijker te detecteren is en wel ziekte kan veroorzaken. Daarom nemen drinkwaterbedrijven geen enkel risico en adviseren ze om het water 3 minuten te koken. De E. coli-bacterie zelf is meestal niet ernstig ziekmakend, maar om zeker te zijn, vooral voor mensen met een kwetsbare gezondheid, wordt deze voorzorgsmaatregel genomen.

Kleine hoeveelheid E.coli

Is er dan poep in het kraanwater? Nee, zeker niet. Er is wel contact geweest met het water, maar het gaat om zeer kleine hoeveelheden. E. coli komt op veel plaatsen voor, bijvoorbeeld ook op deurklinken van toiletten. Het kookadvies is dus puur een voorzorgsmaatregel, voor het geval er misschien toch een schadelijkere bacterie in het water terecht is gekomen.

Komt dit door de bronnen, bijvoorbeeld in combinatie met klimaatverandering? Nee, dat is niet het geval. Het water in Amersfoort komt uit diep grondwater, waar E. coli niet voorkomt. In Limburg wordt een combinatie van grond- en oppervlaktewater (de Maas) gebruikt, maar in het getroffen gebied gaat het om grondwater. Oppervlaktewater bevat inderdaad vaak E. coli, maar drinkwaterbedrijven zuiveren en desinfecteren hun water grondig. Als E. coli in de bron zit, wordt dat eruit gehaald. Wat er nu is gebeurd, is dat het gezuiverde water op de een of andere manier alsnog besmet is geraakt.

Schoon water in reinwaterkelder

Kunnen drinkwaterbedrijven een dergelijke besmetting dan niet voorkomen? Drinkwaterbedrijven beschermen het gezuiverde water zo goed mogelijk. Het wordt opgeslagen in een ‘reinwaterkelder’, een groot reservoir vol schoon water waar niemand mag komen. Het water moet echter wel worden belucht om vers te blijven. Het is niet uit te sluiten dat er incidenteel iets misgaat, zoals een vogelpoepje dat wordt meegezogen met de lucht of een scheurtje waardoor een muis naar binnen kan. Dit is voldoende om het hele bassin af te keuren. Andere oorzaken kunnen een leidingbreuk of werkzaamheden aan het leidingnet zijn.

Zal dit vaker gebeuren? Drinkwaterbedrijven doen er alles aan om hun water zo goed mogelijk te beschermen, en een besmetting is dan ook zeldzaam. Het feit dat het nieuws haalt als het gebeurt, toont aan hoe uitzonderlijk het is. Helemaal uitsluiten kun je het echter niet, dus het zal af en toe nog voorkomen. Dat het nu in twee regio’s tegelijk gebeurde, is puur toeval.

Zwemmen in open water

Even ter vergelijking: volgens de wet accepteren we dat hooguit 1 op de 10.000 mensen per jaar ziek kan worden door het drinken van kraanwater. Dit betekent dat er in een groot reservoir van drinkwater hooguit 1 of 2 van deze bacteriën mogen zitten. Bij zwemmen in open water accepteren we dat 5-10% van de mensen hier ziek van kan worden. Toch zoeken veel mensen op warme dagen het open water op en krijgen ze weleens een slok binnen. Dit brengt een veel groter risico met zich mee dan het per ongeluk binnenkrijgen van besmet kraanwater.

Is flessenwater dan niet beter? Over het algemeen niet. De eisen voor kraanwater zijn veel strenger dan die voor flessenwater, en kraanwater wordt veel vaker gecontroleerd. Daarnaast is flessenwater wel 1000 keer duurder dan kraanwater en heeft het een 3500 keer hogere milieu-impact per liter. Even koken is dus echt de beste optie voor iedereen.