Promotieonderzoek naar blootstelling van zout en de effecten op planten in laagland polders

Zoetwaterlenzen kunnen verdwijnen

Door verschillende processen kunnen zowel de diepe landbouwpolders als de hoger gelegen natuurgebieden onderhevig zijn aan verzilting. In diepe polders waar zout grondwater opkwelt ontstaan zoetwaterlenzen. Als deze lenzen erg dun zijn, kunnen ze verdwijnen tijdens perioden van neerslagtekort, waardoor de wortelzone kan verzilten. Enkele eenvoudige benaderingen zijn gecombineerd om het risico in te schatten dat zo’n lens verdwijnt en dat zout de wortelzone bereikt. De gekozen aanpak kan toegepast worden zonder het gebruik van numerieke modellen, wat als voordeel heeft dat het gebruiksvriendelijk is, snel berekend kan worden en transparant is, en gebruikt zou kunnen worden door waterbeheerders voor regionale prioritering van de zoetwaterverdeling.

Hydrologie van laagveenverlandingen en effecten op planten

Natuurgebieden in het laagveenlandschap worden regelmatig voorzien van oppervlaktewater om de waterniveaus constant te houden. Dit aangevoerde water is afkomstig uit de rivieren of (indirect) uit andere polders, en kan mogelijk een verhoogde zoutconcentratie hebben, vooral tijdens zeer droge zomers die in de toekomst waarschijnlijk vaker voorkomen. Hierdoor kan zout mogelijk de wortelmatten bereiken die (deels) in het water drijven. Een groot deel van haar promotieonderzoek was gericht op de hydrologie van deze wortelmatten. Veldmetingen en computersimulaties lieten zien welke onderdelen hierbij van belang waren. Daarnaast is onderzocht hoe plantensoorten uit deze omgeving reageren op verhoogde zoutconcentraties. Daaruit bleek dat een aantal van deze soorten gevoelig zijn voor relatief lage zoutconcentraties. De resultaten van dit onderzoek kunnen gebruikt worden door waterbeheerders om keuzes te onderbouwen ter voorkoming van verzilting van laagveen natuur. Daarnaast bieden de inzichten in de hydrologie van wortelmatten aanknopingspunten voor natuurbeheer, bijvoorbeeld bij de aanpak van verdroging en verzuring van laagveenverlandingen.

Flip Witte en Sija Stofberg