Serious games dragen bij aan dialoog met stakeholders

Drinkwaterbedrijven zijn verantwoordelijk voor het leveren van goed en voldoende drinkwater. Voor hun bronnen zijn ze afhankelijk van het natuurlijke watersysteem, maar daarin zijn ze niet alleen. Steeds duidelijker wordt hoeveel relaties en afhankelijkheden er zijn tussen de watersector en andere sectoren, zoals de energie- en voedsel­voorziening, landgebruik en klimaat. De sterke samenhang tussen al deze sectoren betekent ook dat er veel partijen betrokken zijn. Serious games kunnen helpen om de stakeholders met elkaar in dialoog te brengen. Een spel spelen is een vorm van sociale interactie en communicatie die al eeuwenoud is. Het doel van een ‘serious game’ is een complex probleem beter te leren begrijpen. Bij een ‘serious game’ helpen de structuur en regels van het spel om de interactie tussen stakeholders te faciliteren. Een aantal recente voorbeelden uit Europa.

SIM4NEXUS

De SIM4NEXUS serious game is een tool die de watersector kan helpen om complexe situaties beter te begrijpen, bewustzijn te creëren, beter samen te werken en begrip en consensus te creëren tussen verschillende stakeholders. Het is ontwikkeld binnen het Horizon 2020 onderzoeksproject SIM4NEXUS (2016-2020). Daarbij is een water-food-energy-ecosystems nexusbenadering (WEFE) gebruikt, waarbij voor vier verschillende cases serious games ontwikkeld zijn om samen te werken over de grenzen van sectoren heen. In één van de casestudies in dit project heeft het Baltic Environmental Forum in Letland een analyse gemaakt van de stakeholders die betrokken zijn bij de uitdagingen waar Letland voor staat om de CO₂-footprint van het land te verminderen. Deze analyse is gebruikt om een serious game te ontwikkelen die gebruikt is ter ondersteuning van de dialoog om met deze stakeholders tot een gezamenlijk pakket van beleidsinterventies te komen. De SIM4NEXUS serious game is een succesvol instrument om samen met de stakeholders de impact van verschillende beleidsopties op de nexus te vergelijken en om samen met de stakeholders te reflecteren op het belang en de gevolgen van die impact voor beleid en praktijk.

Fig.1: Resultaat van stakeholderanalyse door Baltic Environmental Forum, Letland. Kleuren geven aan in welke sector de stakeholder actief is.

NEXOGENESIS

In het Horizon 2020 onderzoeksproject NEXOGENESIS (2021-2025) is verder onderzoek gedaan naar de relaties tussen de verschillende sectoren en de interacties in de water-food-energy-ecosystems nexus. Artificial intelligence en machine learning worden gebruikt om een model te ontwikkelen waar deze interacties zichtbaar worden en om de impact van beleid op de nexus te bepalen in vijf casestudies in Europa en Zuid-Afrika.

NextGen

Een ander voorbeeld van een serious game die voor de watersector van belang is, is de NextGen serious game, die ontwikkeld is in het Horizon 2020-project NextGen. Het doel van deze game is de transitie naar een circulaire economie beter te begrijpen. In het spel kan de speler experimenteren met maatregelen in het watersysteem van een stad, zoals waterbesparing door huishoudens of hergebruik van regenwater. De opdracht is de circulaire economie van een stad te verbeteren. Omdat er ook bij succesvolle maatregelen altijd trade-offs optreden, blijkt geen enkele individuele maatregel tot een maximale verbetering te leiden. Belangrijke conclusie van de ervaringen met deze game is dan ook dat voor een zo goed mogelijk functionerende circulaire economie een uitgebalanceerd maatregelenpakket nodig is. Een interessante extra opbrengst van de ervaringen die opgedaan zijn met de NextGen serious game is de conclusie dat het terugwinnen van metalen uit afvalwater een belangrijke bijdrage kan leveren aan het reduceren van de CO₂-footprint.

Fig. 2: Illustratie NextGen Serious Game on circular economy for water

Aqua Ludens

Ook in Nederland wordt gewerkt met serious gaming. In het project Aqua Ludens ontwikkelt KWR in samenwerking met Waterbedrijf Groningen, NHL Stenden, University of Exeter (UK) en WLN een serious game om met alle stakeholders in de provincie Groningen de uitdagingen op het gebied van zoet water het hoofd te bieden. Het doel van de game is het ondersteunen van het communicatie­proces om tot gezamenlijke oplossingen te komen. In het bijzonder helpt de game stakeholders om het watersysteem, en elkaars positie en belang daarin, beter te begrijpen. In de eerste stappen richting de serious game bleek alleen al het gezamenlijk onderzoeken van de vele interacties en dwarsverbanden tussen sectoren tot nieuwe, gedeelde inzichten te leiden.

Integraal assetmanagement

Een serious game kan ook gebruikt worden om interne stakeholders met elkaar in gesprek te laten gaan. KWR heeft in het collectieve Bedrijfstakonderzoek van de drinkwaterbedrijven, Vewin en KWR een game ontwikkeld voor integraal assetmanagement. Hierin wordt zichtbaar gemaakt welke afwegingen een rol spelen bij het maken van keuzes op strategisch, tactisch en operationeel niveau. Door in het spel van rol te ruilen ontstaat er meer begrip voor elkaar. Hierdoor zal naar verwachting ook een meer gedeelde verantwoordelijkheid ontstaan en de communicatie tussen verschillende perspectieven verbeteren.

De ervaringen opgedaan in deze EU-projecten benadrukken het belang van inzicht in de interacties en afhankelijkheden binnen, over en tussen de grenzen van de (water)sector. Ook laten ze zien dat serious gaming in de watersector een belangrijke bijdrage kan leveren aan de onmisbare stakeholderdialoog.

Meer informatie

Geïnteresseerd in meer informatie over de nexus of serious gaming? In het webinar The Nexus – Building Synergies Across Sectors presenteren onderzoekers en drinkwaterbedrijven meer over de samenhang tussen sectoren en het belang van de interacties en afhankelijkheden tussen verschillende sectoren. Meer informatie over serious gaming is te vinden in de blog Serious gaming can raise stakeholder awareness on water supply and demand van Stefania Munaretto (KWR) en in het webinar via Serious Gaming – Enabling stakeholder Dialogue and Decision Making.

Deze webinars maakten deel uit van de internationale webinarserie met de titel ‘Sharing International Experiences in Water Supply’, georganiseerd door KWR in het kader van het bedrijfstakonderzoek voor de drinkwatersector in samenwerking met Watershare. Lees het blog over het hoe en waarom van deze reeks: Finding appropriate water management practices: a shared responsibility – KWR of kijk de webinars terug via BTO en Watershare delen kennis in internationale webinarserie – KWR.