Website 'Waterwinst, waterwinning duurzaam combineren' online

Waterbedrijven bereiden ons drinkwater van grond- en oppervlaktewater uit gebieden waar ook veel anderen gebruik van maken. Waterwinlocaties, maar ook functies zoals landbouw en natuur, zijn meestal sterk locatiegebonden en hebben allemaal hun eigen wensen voor het (grond)watersysteem. Dat gaat niet vanzelfsprekend samen. De Nederlandse drinkwaterbedrijven hebben samen met partners geïnventariseerd welke functiecombinaties er al zijn en welke winst aan gebruiksfuncties die hebben opgeleverd. Er zijn in de afgelopen jaren veel mooie initiatieven gerealiseerd, maar de inventarisatie laat ook zien dat het soms nog beter kan én dat er vaak verschillende mogelijkheden zijn om tot succesvolle functiecombinaties te komen. Deze kennis is samengevat op de webpagina “waterwinst” aan de hand van vijftien uitgewerkte voorbeelden. Wij hopen dat de internetpagina ook zal inspireren tot andere functiecombinaties waarbij samenwerking en slim gebruik van de watervoorraad belangrijk zijn.

Voorbeeld: de nieuwe infiltratieplassen bij het waterwingebied Epe (Vitens). Door infiltratie van beekwater wordt de netto-onttrekking in dit natuurgebied op de Veluwe teruggeschroefd naar 0 m3/jaar en blijft tegelijkertijd de winhoeveelheid ten behoeve van drinkwater op het gewenste niveau.

Wat is waterwinst?

De waterbedrijven hebben de ambitie hun winningen duurzaam in te passen in die omgeving, waarmee ze een sterke binding hebben. Maar hoe zorg je ervoor dat in het steeds vollere Nederland waterwinning goed samengaat met de andere functies? Of nog beter: hoe zorg je ervoor dat functies elkaar versterken, zodat waterwinst ontstaat?

Deze vraag is benaderd vanuit het watersysteem in de verschillende Nederlandse landschapstypen. Waar zitten de gebruiksfuncties in het watersysteem, hoe beïnvloeden ze elkaar en welke oplossingen zijn er? Zulke oplossingen kunnen technische maatregelen zijn, waarmee bestaande situaties worden verbeterd. Maar ook een nieuwe schakering van functies, ontwikkeld in een gebiedsproces. Daarbij is het belangrijk dat de betrokken partijen van elkaar begrijpen wat de drijfveren en belangen zijn en daarvoor respect hebben. Om het begrip tussen sectoren te bevorderen, zijn ook de belangen en drijfveren samengevat op de website. In de uitwerking van de bestaande voorbeelden wordt ingegaan op de wensen, maatregelen en (succes)factoren voor realisatie.

Voorbeeld: voor de bescherming van de waterkwaliteit van de winplaats Roodborn van Waterleiding Maatschappij Limburg is op de meest uitspoelingsgevoelige gronden natuur ontwikkeld: beekdalbossen en kalkgrasland. Samen met de agrariërs die het grootste deel van het waterwingebied gebruiken, zijn oplossingen gezocht en gevonden om de uitspoeling van stikstof en gewasbeschermingsmiddelen te beperken en toch goed te kunnen boeren. Het resultaat is besparing op zuiveringskosten, wederzijds begrip en een fraai landschap met bijzondere natuur en een vitale landbouw.

Wat kunt u op de webpagina vinden?

Voorbeeld: het Dierenpark Emmen moest verhuizen en er was eigenlijk maar één geschikte nieuwe locatie binnen de gemeentegrenzen: bij het beschermde waterwingebied van Waterleidingmaatschappij Drenthe. Zo verrees Wildparks Adventure Zoo, een grootschalig attractiepark met een gesloten waterkringloop en een eigen warmtenet. Bijkomstigheid voor het waterbedrijf is dat zij nu nog maar één gesprekspartner hebben in hun grondwaterbeschermingsgebied, een veel overzichtelijkere situatie dan voorheen.

Op de webpagina presenteren we bouwstenen voor en voorbeelden van functiecombinaties van drinkwaterwinning en ander landgebruik: natuur, landbouw, stedelijk gebied, recreatie, waterberging en meer. Die informatie is bedoeld om te helpen en inspireren bij het zoeken naar mogelijkheden om samen te werken en zo de verschillende functies zo goed mogelijk te laten samengaan. Daarnaast is ook een gedeelte gewijd aan de verschillende landschapstypen in Nederland en de kansen die hier liggen voor functiecombinaties. Voor de zandgronden en stuwwalgebieden zijn denkrichtingen uitgewerkt, die in toekomstige gebiedsprocessen, kunnen worden gebruikt.

Hoe gaan we verder?

De webpagina is nu online! Graag vullen we de website de komende jaren aan met nieuwe kennis en inspirerende voorbeelden. Dat hoeven niet alleen functiecombinaties met waterwinning te zijn, andere voorbeelden waarin grond- of oppervlaktewater een rol speelt kunnen ook bouwstenen bevatten die in andere situaties een oplossing bieden. Maar nog meer hopen we dat de voorbeelden en achtergrondkennis gebiedsmanagers, experts en beleidsmedewerkers uitnodigen om functiecombinatie op een andere wijze te benaderen en eerder met elkaar naar een winstsituatie te zoeken.

De website waterwinst is opgesteld door KWR Water in opdracht van de Nederlandse waterleidingbedrijven en in samenwerking met natuur- en landbouworganisaties.