WiCE Roadshow Energie: aandacht voor warmtetransitie en aquathermie

De WiCE Roadshow Energie, gehouden op 20 oktober 2022, was een inspirerende showcase van projecten en ideeën waarin water en energie elkaar weten te vinden. Onderwerpen als warmtetransitie in de gebouwde omgeving en aquathermie passeerden de revue, gekoppeld aan actuele projecten. Een paneldiscussie met prikkelende stellingen legde bloot welke vragen er leven rond water en energie. En een vooruitblik op het nieuwe WiCE BTO-programma 2024-2029 was een uitnodiging om samen te schetsen welke onderzoeksrichtingen nodig zijn om impact te blijven maken in maatschappelijke vragen.

Voorafgaand aan het middagprogramma van de WiCE Roadshow verzorgde Dunea samen met The Mall of The Netherlands in Leidschendam een excursie naar het aquathermiesysteem waarmee Dunea koude levert aan The Mall.

WarmingUP

Tijdens de bijeenkomst, die plaatsvond bij Dunea in Zoetermeer, gaf Frits Verheij – senior consultant energietransitie & programmadirecteur WarmingUP, TNO – onder meer een toelichting op uitdagingen rond de warmtetransitie in de gebouwde omgeving. Ook lichtte hij toe hoe het WarmingUP-programma van WiCE daaraan bijdraagt, met een diversiteit aan thema’s zoals ontwerp en systeemintegratie, aquathermie, geothermie, hogetemperatuur warmteopslag in de bodem (HTO) en sociaal maatschappelijke inpassing. Als vervolg op WarmingUP heeft het consortium een groeifondsvoorstel ingediend met als onderdeel de realisatie van een groot aantal warmtesystemen (‘NieuweWarmteNu’).

Aquathermie

De kansen en uitdagingen van aquathermie voor de drinkwatersector werden besproken door Frank Oesterholt, Senior onderzoeker Energie en Circulaire Systemen bij KWR. Hij schetste een overzicht van de al beschikbare kennis over thermische energie uit drinkwater (TED) en wat de voordelen hiervan zijn ten opzichte van thermische energie uit oppervlakte- of afvalwater (respectievelijk TEO en TEA). Joost Bouten, programmamanager duurzaamheid bij Vitens, vertelde hoe dit waterbedrijf onderzoek doet naar de potentie van TED in het eigen leveringsgebied. Vitens heeft hiervoor een kaartenviewer ontwikkeld om de meest kansrijke plekken te identificeren.

Paneldiscussie

Een gevarieerd panel gaf toelichting op hun dagelijkse praktijk rond het onderwerp water en energie. Panelleden waren Martin Matthijsse (divisiemanager Dunea), Hans de Groene (directeur Vewin en medeondertekenaar van de Green Deal Aquathermie, 2019), André Struker (Strategisch Adviseur bij Waternet voor onder andere energie- en aquathermieprojecten) en Ortwin Deroo (Manager Business Ontwikkeling bij De Watergroep en betrokken bij WKO- en aquathermieprojecten).

Onder leiding van Henk Looijen van Rijkswaterstaat werd het gesprek gevoerd aan de hand van drie stellingen, waarbij ook de aanwezigen werden uitgenodigd om hierop te reageren. Moeten drinkwaterbedrijven – als maatschappelijke organisaties – geen winst willen maken op thermische energie (TED), maar zich beperken tot het valoriseren hiervan? Moeten drinkwaterbedrijven zich meer richten op warmwater- en energiebesparing bij de klant? En: verschuilen drinkwaterbedrijven zich achter de drinkwaterwet en ontlopen zij hiermee hun maatschappelijke verantwoordelijkheden? Met deze prikkelende stellingen werd niet geschroomd om verschillende zienswijzen naar boven te halen.

WiCE: what’s next?

Het WiCE-programma (Water in de Circulaire Economie) valt binnen het bedrijfstakonderzoek voor de waterbedrijven (BTO). Deze WiCE Roadshow werd afgesloten met een korte presentatie van Andreas Moerman, onderzoeker/ projectmanager Energie en Circulaire Systemen bij KWR en trekker van WiCE Energie. Hierin schetste hij hoe het onderwerp energie eruit kan komen te zien in het komende zesjarenplan voor het WiCE BTO-programma 2024-2029. Daarin wordt gewerkt vanuit drie (nog premature) onderzoekslijnen:

1. Verdere verduurzaming van de waterketen door bijvoorbeeld aanpassingen in de eigen bedrijfsvoering, faciliteren van aquathermie.
2. Kansen voor samenwerking in de energietransitie en co-existentie van drinkwater- en energiefuncties.
3. De rol van drinkwaterbedrijven in een veranderend energielandschap.

Na WarmingUP kan aquathermie wat betreft drinkwater op een vervolgtraject rekenen. KWR is bezig om hier op korte termijn vorm aan te geven middels een projectvoorstel dat, na redactie door inhoudelijk experts van drinkwaterbedrijven, als definitief projectplan voor akkoord aangeboden zal worden aan de Kerngroep WiCE. Na goedkeuring door de Kerngroep WiCE gaan de werkzaamheden naar verwachting op 1 januari 2023 van start.