WiCE: van onderzoeksprogramma naar netwerk

Sinds 1 januari is KWR-onderzoeker Henk-Jan van Alphen WiCE-programmamanager van het collectieve onderzoeksprogramma Water in de Circulaire Economie (WiCE) waarin de Nederlandse waterbedrijven en de Vlaamse De Watergroep meedoen, Van Alphen is binnen WiCE al langer thematrekker van ‘Water in de Keten’.  Hij coördineert WiCE samen met Joep van den Broeke en heeft daarmee het stokje overgenomen van collega Marcel Paalman, die in 2018 aan de wieg stond van WiCE.

Nieuw programma

Het huidige WiCE-programma loopt nog tot en met 2023, maar de voorbereidingen voor het volgende programma zijn al in volle gang. Van Alphen: “De inhoud van het lopende programma is prima, zo bleek vorig jaar bij de evaluatie, maar we willen de waterbedrijven meer betrekken bij het opzetten van de projecten en ook meer aandacht besteden aan hoe we de (praktijk-)kennis uit de projecten bij alle waterbedrijven kunnen laten landen, niet alleen bij de waterbedrijven die in een project meedoen.” De ideeën gaan nu richting uitbreiding van de huidige roadshows met bijvoorbeeld twee keer per jaar een inspiratiedag rond een thema, waar niet alleen alle deelnemende partijen aan de verschillende WiCE-projecten welkom zijn, maar ook alle partijen die zij erbij willen betrekken. Van Alphen: “We willen dat WiCE doorgroeit van een onderzoeksprogramma naar een gemeenschap met een sterke netwerkfunctie. Dit kan een begin zijn.”

Drie soorten kennis

Een sessie op 17 maart bespraken de waterbedrijven hun visie op circulariteit en de impact die ze van het WiCE-programma verlangen. De discussie bracht onder meer naar boven dat de deelnemers aan WiCE behoefte hebben aan drie soorten kennis:

1. systeemkennis van bijvoorbeeld technologie, het watersysteem en het klimaatsysteem;
2. normatieve kennis over wat de waterbedrijven en andere organisaties zien als maatschappelijk waardevol in de circulaire economie en
3. transitiekennis over hoe ze hun eigen organisaties mee krijgen in een verandering.

Vooral aan dat laatste hebben de WiCE-deelnemers van de waterbedrijven veel behoefte. Van Alphen: “Natuurlijk weten we wel al een paar dingen die transitie bevorderen. Omdat waterbedrijven zijn georganiseerd rond hun kerntaken, blijven circulaire ontwikkelingen vaak op het niveau van een pilot. Om dit verder te brengen is niet alleen technische, maar ook bestuurlijke innovatie nodig.”

Innovatiekracht en lef

Op 14 april vindt een nieuwe sessie plaats, bedoeld om onderzoeksvragen voor de rest van het lopende programma én het volgende programma te identificeren. Dat is een eerste stap richting de opvolgers voor succesvolle WiCE-projecten als Lumbricus, Meervoudige Waardecreatie, Power to X, SENSE en Aqua Ludens (een serious game voor de watertransitie). Van Alphen: “We hebben innovatiekracht, we moeten als waterbedrijven en ook als bredere watersector het lef hebben om een stapje vooruit te lopen en te proberen de rest mee te krijgen in plaats van te wachten op initiatieven van burgers en bedrijven.”