360 graden stakeholdermanagement

Zicht op stakeholders

Door een steeds complexere ecologische en sociaal-maatschappelijke context, de energietransitie en fysieke drukte in zowel de boven- als ondergrond, moeten drinkwaterbedrijven met steeds meer stakeholders rekening houden. Inzicht is nodig in wie de relevante stakeholders zijn, en hun ideeën, wensen en belangen moeten worden meegewogen. Ook vraagt deze situatie om transparantie richting stakeholders in hoe de waterbedrijven presteren.

Voor wat betreft assetmanagement zien we het belang hiervan bijvoorbeeld vertaald binnen de NEN-ISO-55000 (2014). Deze norm geeft aan dat organisaties (waterbedrijven) moeten vaststellen:

• (i) welke stakeholders relevant zijn voor het assetmanagementsysteem;
• (ii) wat de eisen en verwachtingen van deze stakeholders zijn met betrekking tot assetmanagement;
• (iii) wat de criteria zijn voor assetmanagementbeslissingen; en
• (iv) wat de eisen van stakeholders zijn voor het registreren van financiële en niet-financiële informatie die van belang zijn voor assetmanagement en voor het daarover zowel intern als extern rapporteren.

Daarbij wordt in de NEN-ISO-55000 (2014) een stakeholder gedefinieerd als een persoon of organisatie die een besluit of activiteit kan beïnvloeden, door een besluit of activiteit kan wórden beïnvloed, of zichzelf beschouwt als beïnvloed door een besluit of activiteit.

Dankzij een lange traditie in het onderhouden van contact met stakeholders, hebben drinkwaterbedrijven veel praktijkkennis over hoe zij bijvoorbeeld in omgevingsmanagement moeten omgaan met een breed scala aan (overheids)organisaties en belanghebbenden. Maar specifieke criteria voor stakeholderbetrokkenheid zijn er nog niet; iets waar in toenemende mate behoefte aan is, nu het voor drinkwaterbedrijven als assetmanagementorganisaties steeds relevanter wordt om belangen en verwachtingen van stakeholders in besluitvormingsprocessen zorgvuldig vast te leggen en mee te wegen.

Specifieke criteria voor stakeholderbetrokkenheid

Het 360 graden stakeholdermanagement-project heeft als doel bouwstenen aan te dragen voor de gewenste criteria waarmee stakeholderbetrokkenheid in besluitvormingsprocessen kan worden uitgevoerd. Dit gebeurt op basis van een literatuurstudie en de analyse van concrete casussen, die systematische kennis genereren over drie kernvragen met betrekking tot stakeholderparticipatie: waartoe, wie en wanneer? De ‘waartoe’-vraag richt zich op het doel waarom het verstandig is stakeholders te betrekken en welke stakeholderbetrokkenheid hierbij het beste past. De ‘wie’-vraag geeft antwoord op welke stakeholders wel of niet moeten worden betrokken. En de ‘wanneer’-vraag definieert tot slot wat het meest effectieve moment hiervoor is.

In het onderzoek wordt met een analyse van drie concrete casussen ingezoomd op de vragen waartoe, wie en wanneer stakeholders zijn betrokken, of dit (idealiter) hadden kunnen zijn. Behalve een reconstructie van de stakeholderbetrokkenheid zet het onderzoek nog een stap verder. Namelijk: welke lessen komen uit de casussen voort, zodat vorm kan worden gegeven aan systematische inzichten die helpen bij een verdere invulling van stakeholderbetrokkenheid. Hiertoe worden per case interviews uitgevoerd met betrokkenen bij de (drink)waterbedrijven, en met stakeholders die al dan niet bij de casussen zijn betrokken.

Concrete resultaten

Het project levert de volgende concrete resultaten op:

1. Systematisch inzicht in structurele criteria voor stakeholderbetrokkenheid in assetmanagement besluitvormingsprocessen (waartoe, wie, wanneer).
2. Kennis over de (al dan niet waargemaakte) verwachtingen, belangen en (potentiele en gerealiseerde) kansen van stakeholderbetrokkenheid door (drink)waterprofessionals en stakeholders zelf door middel van de analyse van drie casussen.
3. Synthese van resultaten in presentatie, rapport en peer-reviewed artikel.