4D Bronbescherming in een veranderende wereld

Een nieuwe benadering voor duurzame bronbescherming

Op dit moment is bronbescherming vooral ingericht op actuele uitdagingen en ontwikkelingen die zich bovengronds en in de ondiepe ondergrond afspelen (2D). Het project “4D bronbescherming in een veranderende wereld” heeft tot doel inzicht te geven in het handelingsperspectief van drinkwaterbedrijven bij bronbeheer, waarbij ontwikkelingen in de diepe ondergrond (3D) en in de tijd (4D) ook worden meegenomen. Op basis hiervan zullen “bouwstenen” worden ontwikkeld voor 4D bronbescherming, die moeten bijdragen aan een toekomstbestendige, c.q. duurzame beschikbaarheid van drinkwatervoorraden.

Een grondwater- en een oppervlaktewatercasus

Het project is opgedeeld in drie fases. In de eerste fase worden de belangrijkste ontwikkelingen die afkomen op drinkwaterbronnen geïdentificeerd samen met experts van binnen en buiten de drinkwatersector. In de tweede fase worden deze ontwikkelingen met behulp toekomstscenario’s geplaatst in de context van twee casuswinningen: een grondwaterwinning in Helmond en de oppervlaktewaterwinningen uit de Maas. Voor beide casussen worden de effecten van bepaalde ontwikkelingen binnen de scenario’s doorberekend. In de derde en laatste fase worden adaptieve handelingsstrategieën ontwikkeld om met de bedreigingen en hun onzekerheden om te gaan.

Innovatieve benadering

In dit project wordt een innovatieve benadering op bronbescherming onderzocht, die niet alleen het huidige blikveld van bronbescherming verruimd naar de ondergrond (3D) en de toekomst (4D), maar waarin ook verschillende vormen van expertise zijn verweven. Naast geohydrologische kennis en kennis over de (chemische) waterkwaliteit, wordt in dit project nadrukkelijk ook gebruik gemaakt van kennis over maatschappelijke- en beleidsontwikkelingen die van invloed kunnen zijn op bronbescherming, en wordt gericht expertise over toekomstverkenningen ingezet om handelingsstrategieën te ontwikkelen. Het project levert hiermee een bijdrage aan een innovatieve, meer integrale benadering van onderzoek naar bronbescherming.

Implementatie: zes bouwstenen voor 4D-bronbescherming

In dit project zijn zes bouwstenen voor 4Dbronbescherming geformuleerd. Deze bouwstenen zijn: (1) empirische bewijsvoering van oorzaakgevolgrelaties, (2) erkende en efficiënte modelinstrumentaria voor risicoanalyses, (3) toekomstverkenningen voor grondwaterwinningen, (4) bedrijfsbrede strategische bronnenvisie, (5) vergroting van adaptief vermogen, en (6) beleidsbeïnvloeding en omgevingsmanagement. Met het oog op een toekomstgerichte bescherming van grondwaterbronnen adviseren wij om deze bouwstenen verder uit te werken voor een beperkt aantal ondergrondse activiteiten en een reeks wezenlijk verschillende grondwaterwinningen.