Energietransitie en drinkwater fase 1: overzicht, impact en kennishiaten

Voor dit project in het Bedrijfstakonderzoek organiseert een projectgroep, bestaande uit experts van KWR en van de waterbedrijven, twee workshops met als doel overzicht te krijgen op lopend en gepland onderzoek op het snijvlak van de energietransitie en drinkwater. Ook moet duidelijk worden waar de kennishiaten bestaan. Op basis van de resultaten maakt de projectgroep een plan voor de vervolgfasen.

Gevolgen van de energietransitie

Voor drinkwaterbedrijven heeft de energietransitie grote gevolgen. Zo worden warmtenetten in de komende decennia waarschijnlijk grootschalig uitgerold, wat mogelijk negatief uitpakt voor drinkwaterleidingen. Tegen het eind van deze kabinetsperiode behoort het verwarmen op gas voor nieuwe woningen en andere nieuwe gebouwen tot het verleden. En stapsgewijs wordt ook de bestaande woningvoorraad hierin verduurzaamd. Met deze ontwikkelingen zien waterbedrijven de vraag op zich afkomen om te participeren in pilots en beleidsontwikkeling voor het aardgasvrij maken van wijken.

Verkenning

Om de impact van de energietransitie voor de drinkwaterdistributie zichtbaar te maken, is in het kader van het BTO Beleidsondersteunend Onderzoek 2020 op verzoek van Vewin een verkenning gemaakt over deze impact op de drinkwaterinfrastructuur. Ook zijn handelingsperspectieven voor de drinkwatersector onderzocht. Bij de overleggen in de verschillende BTO thema’s is door meerdere themagroepen aangegeven dat er kennisvragen zijn over de impact van de energietransitie op de drinkwatervoorziening. Daarom is ervoor gekozen om één van de drie thema-overkoepelende onderzoeken te wijden aan de energietransitie en drinkwater.

Snijvlak energietransitie en water

Parallel aan de kennisvragen die binnen het gezamenlijk onderzoek van de waterbedrijven zijn gesignaleerd ten aanzien van de energietransitie, zijn door KWR met andere kennisinstellingen, waterbedrijven en de energiesector onderzoeksprojecten en –programma’s ontwikkeld op het snijvlak van energietransitie en water: ENGINE (TKI), WarmingUP (MMIP4) en Verenigd! (MOOI). Als de waterbedrijven één gezamenlijk onderbouwd sectorstandpunt kunnen formuleren, zou dat de samenwerking in multisectorieel onderzoek en in overleg met overheden vergemakkelijken.

Integrale projecten

Hoewel met betrokkenen is nagedacht over de invulling van het thema-overkoepelend onderzoek in de vorm van deelprojecten, is dit nog onvoldoende het geval voor integrale projecten. Deze stap is extra ingewikkeld omdat ook buiten het bedrijfstakonderzoek projecten plaatsvinden over inhoudelijk vergelijkbare materie. Daarnaast is de afbakening van het thema-overkoepelend onderzoek nog onduidelijk. Waterbedrijven geven aan dat zij veel behoefte hebben aan overzicht en integratie. Daarom is een logische eerste stap voor het thema-overkoepelend onderzoek om met de waterbedrijven overzicht te krijgen van de impact van de energietransitie, op basis waarvan kennishiaten en onderzoeksprioriteiten kunnen worden bepaald.

Opbrengsten en toepassing

Het project begint met twee workshops in januari 2021 over de energietransitie en drinkwater. Dit vormt de eerste fase in het thema-overkoepelende project. In de workshops wordt aan de hand van andere onderzoeksprojecten een overzicht gegeven van lopend en gepland onderzoek op het snijvlak van de energietransitie en drinkwater. Vanuit een compact projectteam met een achterliggend netwerk bij alle waterbedrijven en Vewin worden aanbevelingen gedaan, volgend uit het Beleidsondersteunend Onderzoek naar de energietransitie. Ook worden kennishiaten opgehaald en geprioriteerd. De presentaties worden beschikbaar gesteld via BTONet. Op basis van de workshops werkt het projectteam in februari 2021 het projectplan uit voor de volgende fasen van het thema-overkoepelende project.

Doelgroep

De doelgroep voor de genoemde workshops zijn strategisch adviseurs bij drinkwaterbedrijven, omgevingsmanagers, klantmanagers, assetmanagers, inspecteurs en leidinggevenden en projectleiders distributie van de drinkwaterbedrijven, die voor de keuze staan hoe om te gaan met de werkzaamheden van derden in de energietransitie, en hoe daarbij stakeholders (waaronder klanten) te informeren en/of te betrekken.