Het belang van een goede watervoorziening en waterhuishouding

De laatste jaren heeft het zuidwesten van Nederland en ook de Proefboerderij Rusthoeve te maken met hoosbuien. Dit was ook het geval in het voorjaar van 2018. In de zomer van 2018 kwam daar de droogte nog bovenop. De langdurige droogte met zeer hoge luchttemperaturen zorgde zeker na de zware neerslag voor een desastreuze situatie. Ook in eerdere jaren was er sprake van droge warme periode, waarbij op Rusthoeve niet beregend werd. In 2019 was het wederom geruime tijd droog en warm. Eén van de maatregelen die we op Proefboerderij Rusthoeve willen onderzoeken en testen is subirrigatie via regelbare drainage, als proeflocatie in Zeeland.

Een goede watervoorziening en waterhuishouding ten tijden van droogte

In tijden van zowel droge als natte weersextremen is het belangrijk om op deze weersextremen te kunnen anticiperen. Een goede watervoorziening en waterhuishouding is hierbij belangrijk, waarbij gestuurd kan worden op zowel het zoveel mogelijk bufferen en vasthouden van water, als het tijdig afvoeren. Ook dienen de beschikbare zoetwaterbronnen efficiënt gebruikt te worden. Op de Proefboerderij Rusthoeve willen we daarom inzetten op praktijkonderzoek hoe we om kunnen gaan met lange droge perioden, zodat dit voor de telers in de gebieden waar niet beregend kan worden handvatten biedt. Tevens is het een feit dat zoetwatervoorziening erg plaats-specifiek is, waarbij er geen generieke oplossing zal zijn, maar deze altijd een kwestie van maatwerk is en zal blijven.

Subirrigatie via regelbare drainage

Een aantal jaar geleden is er samengestelde regelbare drainage aangelegd op de Proefboerderij Rusthoeve. Aangezien het samengesteld drainagesysteem een aaneengesloten systeem is, kan het drainageniveau, dat op verschillende hoogtes kan worden ingesteld, via de putten actief geregeld kan worden. Met deze regelbare drainage kunnen we dus water dat beschikbaar is vasthouden en in de bodem bufferen. Het systeem kan echter ook benut worden om het grondwater actief mee aan te vullen: sub-irrigatie (‘de aanvulling van water onder het grondoppervlak d.m.v. een slotenstelsel of buizenstelsel’), ook wel Ondergronds Beregenen genoemd.

Het aangevoerde water dat via de drains het grondwater aanvullen, heeft als doel de grondwaterstand dusdanig te verhogen, dat het via capillaire opstijging ter beschikking komt aan de plantenwortels. Hierbij zal efficiënt met water omgegaan worden omdat er geen water uit het bodemsysteem verdwijnt anders dan via gewasverdamping.

Doelstelling

Het resultaat van dit project moet zijn dat er antwoord is op de vraag of en zo ja, in welke mate het systeem van regelbare drainage inderdaad gebruikt kan worden als zoetwatervoorziening op de gronden van Rusthoeve en omgeving. De effecten van sub-irrigatie moeten daarbij merkbaar en meetbaar zijn in de droge stof opbrengst van de geteelde gewassen.