Implicaties van de Omgevingswet

Meer afwegingsruimte in regionaal gebiedsbeheer

De invoering van de Omgevingswet vergroot de afwegingsruimte van decentrale overheden in de ruimtelijke ordening. De wet verschuift het accent in de ruimtelijke ordening van een ‘nee, tenzij’- naar een ‘ja, mits’-principe waardoor er meer speelruimte ontstaat voor gebiedsgericht maatwerk. Voor de bescherming van drinkwaterbronnen levert deze verschuiving zowel kansen als knelpunten op. Dit project onderzoekt op welke manier provincies, gemeenten, waterschappen en uitvoeringsdiensten het belang van bronbescherming meenemen in hun ruimtelijke afwegingen. Op basis van de bevindingen worden aanknopingspunten geformuleerd voor het vergroten van de aansluiting van de drinkwatersector bij regionaal gebiedsbeheer om het belang van bronbescherming ook in de toekomst te blijven behartigen.

Interviews met lokale en regionale gezagsorganen

Via interviews met regionale gezagsorganen (provincies, gemeenten, waterschappen en uitvoeringsdiensten) brengt het onderzoek in kaart hoe deze organen het belang van bronbescherming op dit moment meewegen in regionale, ruimtelijke afwegingsprocessen. Op basis van de interviews worden kansen en knelpunten geïdentificeerd voor bronbescherming in een ruimtelijke ordeningspraktijk ingegeven door de Omgevingswet.

Kansen en knelpunten voor bronbescherming onder de Omgevingswet

De Omgevingswet biedt kansen voor bronbescherming. De integrale aanpak waar de wet op inzet, sluit goed aan bij het integrale karakter van uitdagingen in bronbeheer, die bovendien vaak om maatwerkoplossingen vragen. Ook het Digitaal Stelsel Omgevingswet biedt een kans regels voor bronbescherming te verduidelijken en communiceren. Maar er kunnen ook knelpunten ontstaan. Wanneer het belang van bronbescherming ondergesneeuwd raakt in integrale gebiedsafwegingen, bijvoorbeeld. Ook kan er spanning ontstaan tussen de behoefte aan beleidsmatige verankering van bronbescherming in omgevingsvisies en flexibiliteit voor maatwerk. Daarnaast vermindert verdere afname van vergunningsplichten toezicht en handhaving op beschermingsregels.

Het onderzoeksrapport vormt de basis voor vervolgonderzoek, dat zich meer specifiek zou kunnen richten op de manier waarop drinkwaterbedrijven hun aansluiting bij regionaal gebiedsbeheer kunnen vergroten.