project

Milieu-impact van NaOH en kalk(melk) in de drinkwaterzuivering

De drinkwaterzuivering maakt gebruik van allerlei chemicaliën. Voor natronloog en kalkmelk gebeurt dit op grote schaal. Aan de hand van informatie uit de literatuur en van de fabrikanten is berekend wat de huidige milieu-impact van deze chemicaliën is, en in hoeverre deze valt terug te dringen.

Actuele milieu-impact van natronloog en kalkmelk

Gezien het grootschalig gebruik van natronloog (NaOH) en kalkmelk (Ca(OH)2) in de drinkwaterzuivering, proberen waterbedrijven bij hun aanbestedingen de milieu-impact van deze chemicaliën te laten meewegen. Het is echter lastig om actuele informatie hierover bij fabrikanten boven tafel te krijgen. Wel beweren fabrikanten vaak dat de huidige impact lager ligt dan wordt aangegeven in databases die hiervoor worden geraadpleegd. In dit project is aan de hand van literatuurgegevens en data van fabrikanten geprobeerd de actuele milieu-impact van natronloog en kalkmelk vast te stellen door middel van LCA-berekeningen.

Beschikbare impactdata

Inschatting van de impact per kg NaOH of Ca(OH)2 is uitgevoerd op grond van literatuurgegevens, aangevuld met gesprekken met leveranciers van deze chemicaliën voor de drinkwaterzuivering. De resultaten zijn vergeleken met informatie hierover in databases als AgriFootprint en EcoInvent.

Welke impact-reductie is realistisch?

In de geraadpleegde databases wordt voor NaOH gerekend met een impact van ongeveer 0,86 kg CO2/kg NaOH. Deze uitstoot wordt veroorzaakt door het energieverbruik van het productieproces, en is gebaseerd op een combinatie van drie verschillende productieprocessen. Doordat in Europa tegenwoordig alleen nog het meest energiezuinige membraanproces wordt toegepast, is het gemiddelde energieverbruik gedaald. Daarmee is tevens de CO2-uitstoot afgenomen. Door toepassing van groene energie ligt een verlaging van de CO2-emissie met 30-50% binnen de mogelijkheden.

Voor Ca(OH)2 ontstaat 70% van de CO2-emissie tijdens het branden van kalk. De hoeveelheid CO2 die hierbij vrijkomt is inherent aan de reactie van CaCO3 naar CaO. Wel kan de totale impact omlaag door gebruik te maken van geoptimaliseerde kalkovens, groene energie en minder milieubelastende manieren van transport. Hiermee is een verlaging van 10-15% haalbaar. Daarnaast is het mogelijk om de gevormde CO2 op te vangen en te gebruiken voor bijvoorbeeld het kweken van bepaalde planten. Het ligt echter aan de gekozen systeemgrenzen of dit mag worden meegewogen in de LCA-berekening.