Nieuwe toepassingen van ondergrondse waterberging in de praktijk

Binnen de Nederlandse drinkwatersector is ondergrondse waterberging een gangbare en geaccepteerde aanpak om waterbronnen efficiënt en duurzaam te benutten. Ook buiten de drinkwatersector wordt sinds enkele jaren geëxperimenteerd met actieve vormen van grondwaterbeheer. Deze experimenten zijn echter beperkt tot een kleine groep eindgebruikers (tuinders) in laag Nederland en ze berusten vaak op de kwaliteitsverbetering van brakke of zoute aquifers door de infiltratie van zoetwater te bevorderen.

Ook elders in Nederland, zoals op de Hoge Zandgronden, kan de ondergrond worden in gezet voor waterberging, voorraadvorming en waterhergebruik. Het doel van deze studie is om bij te dragen aan de verdere ontwikkeling en praktijktoepassing van ondergrondse waterberging in Nederland.

Monstername van bodemvocht en grondwater in een maisperceel in Haaksbergen. In deze pilot onderzoeken we of inzet van gezuiverd riooleffluent mogelijk is voor droogtebestrijding in de landbouw, inclusief de risico’s hiervan op verontreiniging van gewas en dieper grondwater.

Vertrouwen kweken voor ondergrondse waterberging

We voeren pilots uit waarin we ondergrondse waterberging in de praktijk toepassen. Een voorbeeld is de pilot Haaksbergen die gezamenlijk is opgezet met waterschap Vechtstromen. Gezuiverd RWZI effluent wordt daar geïnfiltreerd waardoor de grondwaterstand en het bodemvochtgehalte op peil blijven of verhoogd worden. Daarbij worden ook waterkwaliteitsaspecten in beeld gebracht om risico’s op verontreiniging van gewas en dieper grondwater te kwantificeren.

Met behulp van de pilots identificeren we knelpunten voor praktijktoepassing van ondergrondse waterberging in Nederland en lossen deze waar mogelijk op. Daarnaast demonstreren we de meerwaarde van droogtebestrijding, droogte–mitigatie en de zoetwatervoorziening, zodat bekendheid en vertrouwen worden gekweekt in de toepasbaarheid en meerwaarde van ondergrondse waterberging. En we zetten samenwerking op tussen waterbedrijven en gebiedspartners.

Monstername van grondwater op verschillende dieptes. Het grondwater wordt geanalyseerd op 40 medicijnen en metabolieten om hun verspreiding in het maisperceel in beeld te brengen.

Overzicht van kansrijke toepassingen

Het project resulteert in een overzicht van kansrijke toepassingen van ondergrondse waterberging voor de hoge zandgronden en laag Nederland. We geven inzicht in de visies en wensen van gebiedspartners met betrekking tot een aantal geselecteerde kansrijke toepassingen. Ook geeft het project inzicht in de effecten en effectiviteit van ondergrondse waterberging op basis van ervaringen uit verschillende praktijktoepassingen.

Met dit project wordt praktijkervaring opgedaan in ondergrondse waterberging (zowel technisch als procesmatig) als onderdeel van het productieproces van drinkwater, proceswater, droogte mitigatie of waterbeheerstrategieën voor een veerkrachtig watersysteem. In de droogtebestrijding werken de drinkwatersector en gebiedspartners samen.

In een BTO-rapport beschrijven we de leerpunten en het bredere toepassingsbereik van ondergrondse waterberging in Nederland. Voor verschillende toepassingen worden Factsheets opgesteld voor communicatie naar belanghebbenden en eventueel een breder publiek. De resultaten van de pilots worden in aparte, gezamenlijke rapporten en publicaties beschreven.