Ontwikkeling waterkwaliteit bij innamepunten van oppervlaktewater voor de drinkwatervoorziening

In dit project onderzoeken we de effecten van klimaatverandering en maatschappelijke ontwikkelingen op de waterkwaliteit bij drie innamepunten.

Toetsing toekomstige concentraties aandachtstoffen

Bij de innamepunten hebben we toekomstige concentraties van de geselecteerde aandachtstoffen (o.a. bestrijdingsmiddelen, geneesmiddelen en industriële stoffen) geschat en getoetst aan waterkwaliteitsnormen. Waterkwaliteitsprognoses zijn gemaakt aan de hand van enerzijds scenario’s voor emissies van stoffen beïnvloed door maatschappelijke ontwikkelingen en anderzijds afvoerscenario’s uit het Deltaprogramma. Hierbij is gebruik gemaakt van bestaande datasets.

Grafische weergave van de mate van normoverschrijding bij Lobith, Eijsden en Keizersveer bij huidig klimaat en het G en W+ scenario in het jaar 2050, bij huidige belasting en toekomstige belasting (TB). Glyfosaat, AMPA en acesulfaam-K zijn getoetst aan de normen uit de Drinkwaterregeling (0,1 µg/l voor glyfosaat resp. 1 µg/l voor AMPA en acesulfaam-K), geneesmiddelen en röntgencontrastmiddelen zijn getoetst aan de ERM streefwaarde van 0,1 µg/l.

In huidige klimaat treden reeds overschrijdingen streefwaarden op

Inzicht in de effecten van klimaatverandering en overige maatschappelijke ontwikkelingen op de ruwwaterkwaliteit is van belang om onderbouwde aanbevelingen te formuleren voor een optimale bescherming van de bronnen en om een adequate zuiveringsstrategie op te zetten.

De resultaten van de waterkwaliteitsprognoses zijn overzichtelijk samengevat in een infographic. Hierin is voor elke gemodelleerde stof aangegeven hoe vaak de ruwwaternorm voor bestrijdingsmiddelen (0,1 µg/l; drinkwaterregeling) of de ERM-streefwaarde voor farmaceutische stoffen (0,1 µg/l) wordt overschreden op de RWS meetpunten in elk van de gehanteerde scenario’s.

Grosso modo laten de resultaten van het onderzoek zien dat de normen c.q. streefwaarden reeds in het huidige klimaat op grote schaal worden overschreden in de Rijn en de Maas, met name voor röntgencontrastmiddelen. Daarnaast is er sprake van specifieke overschrijdingen op individuele locaties.

Door de hoge zuiveringsrendementen worden de meeste stoffen afdoende verwijderd uit het ruwe water, nu en in de toekomst. Uitzonderingen hierop zijn acesulfaam-K bij Leiduin (niet gemeten op de andere locaties), metformine bij Kralingen en amidotrizoïnezuur bij Leiduin, Kralingen en (in mindere mate) Heel. Als de zuiveringsrendementen voor deze stoffen niet verbeteren, zullen deze stoffen in de toekomst in toenemende mate in het drinkwater worden aangetroffen. Voor sommige stoffen is dat nu al het geval, al worden er nog geen normen overschreden.