PARC: Europees partnerschap voor risicobeoordeling van chemische stoffen

Schone leefomgeving

In de Europese strategie voor chemische stoffen – de EU Chemicals Strategy for Sustainability – staan de ambities omschreven om te komen tot een schone leefomgeving, zonder vervuiling met ongewenste chemische stoffen in het milieu. Het PARC-project (Partnership for the Assessment of Risks from Chemicals) is onderdeel van deze strategie en moet de uitvoering hiervan stimuleren. Het project brengt risicobeoordelaars en beleidsmakers samen met wetenschappers, zodat de benodigde methoden zich sneller kunnen ontwikkelen en gegevens en kennis gemakkelijker ter beschikking komen.

Belangrijkste doelstellingen

Samen met de Europese autoriteiten EEA, EFSA en ECHA worden de kennisvragen in kaart gebracht om de risico’s van chemische stoffen te kunnen duiden en hier oplossingen voor aan te dragen. Met het project wordt de wetenschappelijke basis voor het beoordelen van chemische risico’s versterkt en next generation-risicobeoordeling mogelijk gemaakt, voor het beter beschermen van de gezondheid van mens en milieu.

Belangrijkste doelstellingen van het PARC-project zijn:

• Ontwikkelen van de wetenschappelijke kennis die nodig is om de huidige en toekomstige uitdagingen op het gebied van chemische veiligheid aan te gaan.
• Verstrekken van nieuwe data, methoden en innovatieve instrumenten aan degenen die verantwoordelijk zijn voor de beoordeling en het beheersen van de risico’s van blootstelling aan chemische stoffen.
• Versterken van de netwerken van actoren die gespecialiseerd zijn in de verschillende wetenschappelijke gebieden die bijdragen tot risicobeoordeling.

Met de deelname van KWR aan het PARC-project worden relevante thema’s voor de (drink)waterkwaliteit bij het project ingebracht. De vraagstukken waarmee KWR zich met name gaat bezighouden zijn monitoring en blootstelling, risk assessment en datamanagement.

Dit is wat KWR concreet binnen het PARC-project gaat doen:

• Bijdragen in de verdere ontwikkeling van wastewater-based epidemiology voor het monitoren van humane blootstelling aan milieuverontreinigende stoffen. Dit omvat de ontwikkeling van analysemethoden om blootstellingsbiomarkers in afvalwater te ontdekken en te meten en deze te koppelen aan bevolkingsstudies en, uiteindelijk, gezondheidseindpunten.
• Samen met andere partners werken we aan geïntegreerde benaderingen voor het testen en beoordelen van mogelijk nadelige effecten van stoffen. Hierin wordt gebruik gemaakt van nieuwe benaderingsmethoden zoals in vitro (bio)assays en in silico methoden. Onderwerpen waarnaar wordt gekeken zijn DNA-schade, hormoonverstoring, specifieke orgaantoxiciteit en inschatten van relevantie voor de mens.
• KWR draagt bij aan het verfijnen of ontwikkelen van fysiologisch gebaseerde farmacokinetische (PBPK) modellen voor geprioriteerde individuele en mengsels van chemische stoffen. De activiteit spitst zich toe op chemische stoffen met beperkte informatie, de verschillende gevoeligheden in fysiologische processen als gevolg van de interindividuele variabiliteit van subgroepen van de bevolking, en de aggregatie van de verschillende blootstellingsbronnen en -routes.
• Met het model dat KWR heeft ontwikkeld voor blootstelling aan lood kunnen we ook de blootstelling aan andere stoffen in drinkwater vaststellen. Heel eenvoudig is het bepalen van de blootstelling aan stoffen die al in de bron aanwezig zijn en in het distributienet niet afnemen, maar KWR kan de blootstelling ook bepalen voor stoffen die tussen bron en tap (in het distributienet of de binneninstallatie) verdwijnen of juist de leiding inkomen.
• Een kleine bijdrage van KWR is gereserveerd voor de borging van een goede datakwaliteit en beschikbaarheid, en de kennis van (statistische) methoden die toegepast kunnen worden.

Nieuwe generatie chemische risicobeoordelingsmethoden

De belangrijkste resultaten zijn gecentreerd rond een gemeenschappelijke ambitie: toewerken naar een nieuwe generatie chemische risicobeoordelingsmethoden, door middel van:

• Oprichting van een permanent interdisciplinair netwerk op Europese schaal voor het inventariseren en prioriteren van conceptuele, wetenschappelijke en technische ontwikkelingen en behoeften op het gebied van onderzoek en innovatie.
• Ontwikkeling van gezamenlijke onderzoeks- en innovatieactiviteiten die in overeenstemming zijn met de vastgestelde prioriteiten.
• Versterking van de bestaande capaciteiten voor onderzoek en innovatie en de oprichting van nieuwe interdisciplinaire platforms in Europa.

PARC is een Europees samenwerkingsverband met ruim 200 partners uit 27 landen. Vanuit Nederland zijn de ministeries van I&W, VWS en LNV aangehaakt. De regie van het Europese project wordt vanuit ons land gevoerd door het RIVM, met als partners VU, UU-IRAS, TNO, WUR, WFSR, Radboudumc, Universiteit Leiden en KWR. De deelname van KWR wordt ondersteund door de drinkwaterbedrijven. De looptijd van dit onderzoeks- en innovatieprogramma is zeven jaar.