project

Rolbepaling in gebiedsprocessen: samenvatting van resultaten Speerpuntonderzoek Vitens

Om grondwaterwinningen ook in de toekomst veilig te stellen, is van groot belang dat waterbedrijven zich bewust en afgewogen extern positioneren. Voor toekomstige vormgeving van de rolbepaling en het aanreiken van realistische opties, vroeg Vitens ons om binnen het BTO Speerpuntonderzoek onderzoek te doen naar mogelijk in te nemen rollen, en het in kaart brengen van relevante externe trends en ontwikkelingen binnen verschillende (beleids)domeinen. Ook hebben we een vertaalslag van beide elementen gemaakt binnen de specifieke context van Vitens, onder meer via een “serious game”. Doel was ideaaltypische rollen te karakteriseren, de belangrijkste trends en ontwikkelingen te identificeren en een reflectie te geven op de sterktes en zwaktes van elk van deze rollen in het licht van de geïdentificeerde trends.

Speelbord serious game ‘Rollen in gebiedsprocessen’

Speelbord serious game ‘Rollen in gebiedsprocessen’

Informatie uit interviews en literatuur ingezet voor analyse

Om Vitens getoetste en realistische opties aan te kunnen reiken die een basis bieden voor haar rolbepaling in gebiedsprocessen rond (3D-)intrek en wingebieden, hebben we literatuur- en bronnenonderzoek en twaalf expertinterviews uitgevoerd. Deze informatie is gebruikt voor:

  • Definitie en validatie van mogelijke rollen die Vitens kan innemen in gebiedsprocessen rondom hun (3D-)intrek- en wingebieden.
  • Signaleren en analyseren van trends en ontwikkelingen in de externe omgeving die van invloed kunnen zijn op uitvoering van de mogelijke rollen.
  • Toetsen van de realiseerbaarheid en uitvoerbaarheid van de vier mogelijke rollen d.m.v. confrontatie met de externe omgeving.

Vier ideaaltypische rollen, dominante trends en een serious game

De vier ideaaltypische rollen die we binnen dit onderzoek hebben gedefinieerd zijn: de etnocentrist, de waterinteractor, de ondernemer en de gelegenheidspartner. Hiermee kan Vitens in specifieke cases gerichte keuzes maken voor haar toekomstige positie t.o.v. andere stakeholders. Er blijkt niet duidelijk een voorkeursrol te zijn; in relatie tot verschillende disciplinair overstijgende dominante kenmerken impliceert elke rol zowel kansen als zwaktes.

Ook hebben we de belangrijkste trends en ontwikkelingen van de externe omgeving waarin Vitens opereert in kaart gebracht. Zes overkoepelende en disciplinair overstijgende lijnen worden gezien als dominant en invloedrijk in de externe omgeving: intensivering, decentralisatie/deregulering, vervlechting, vermarkting, versnelling en individualisering. Daarbij merken we op dat deze, hoewel onderscheidend in karakter, tegelijkertijd onderling samenhangend, versterkend en/of neutraliserend kunnen zijn.

Om Vitens te ondersteunen bij het formuleren van een (contextafhankelijke) voorkeurspositie hebben we de rollen en de typering van de externe omgeving samengebracht en vertaald naar een “serious game”. Dit strategisch handvat biedt Vitens de mogelijkheid tot reflectie, bewustwording en het identificeren van bouwstenen voor de externe positionering.