project

Waterhergebruik en de zoetwatervoorziening

We worden meer en meer geconfronteerd met toenemende droogteschade aan landbouw en natuur. De druk op waterbeschikbaarheid voor hoogwaardige toepassingen, zoals de productie van drinkwater, neemt toe. Het jaar 2018 was hier een goed voorbeeld van. Om deze risico’s beheersbaar te maken, worden, onder meer binnen het Deltaprogramma Zoetwater, strategieën ontwikkeld om de zoetwatervoorziening op de lange termijn veilig te stellen.

Eén van de pijlers van deze strategieën is het verhogen van de regionale zelfvoorziening in de zoetwatervraag, zodat de beschikbare waterbronnen efficiënter worden benut. Door de Europese Commissie wordt gewerkt aan een verordening rondom de regulering van waterhergebruik, met als doel hergebruik van restwater voor de landbouwwatervoorziening verder te stimuleren. Internationaal wordt gezuiverd restwater dus in toenemende mate gezien als alternatieve bron van zoetwater.

Ook binnen diverse toepassingen en pilots in Nederland en Vlaanderen vindt op (lokale schaal) bewust en onbewust hergebruik van industrieel en huishoudelijk effluent plaats. Inzet van restwater voor bijvoorbeeld industrie en landbouw kan de zoetwaterbeschikbaarheid voor andere sectoren zoals natuur en drinkwatervoorziening verhogen. De verspreiding van effluent en de daarin mogelijke aanwezige pathogenen en antropogene stoffen in het watersysteem is echter een belangrijk aandachtspunt.

Het is daarom van belang tijdig te anticiperen op deze ontwikkelingen door (1) huidige ontwikkelingen en toekomstige scenario’s rondom hergebruik van restwater tijdig in beeld te hebben, (2) waterstromen en sectoren in het watersysteem in samenhang te beschouwen en (3) de kansen en risico’s te kennen en kennisleemtes te benoemen.

Integrale aspecten van waterhergebruik

Hergebruik van restwater voor de zoetwatervoorziening betreft een onderwerp waarbij veel expertises betrokken moeten worden om de kansen, risico’s en toekomstprojecties vanuit verschillende en benodigde invalshoeken te beschouwen (figuur 1). Hierbij moet worden gedacht aan technische aspecten zoals wateropslag en zuivering, maar ook afwegingen over de chemische en microbiologische risico’s, sociale en economische aspecten en regulering. Binnen dit project worden deze expertises samengebracht om de kansen als risico’s van toenemend hergebruik van effluent te kwantificeren, in projecties van verschillende realistische ontwikkelingen in beleid en technologie.

Figuur 1: Waterhergebruik in relatie tot de zoetwatervoorziening vereist een multidisciplinaire benadering; de verschillende expertises binnen KWR komen samen binnen dit thema en dit Verkennend Onderzoek.

Waterhergebruik in het watersysteem

Er zijn veel vormen van waterhergebruik, op verschillende plaatsen in het watersysteem, zowel in de landbouw, industrie en stedelijke omgeving. Zie bijvoorbeeld de initiatieven bij Bavaria, Haaksbergen, de Suiker Unie, en CoreWater.

Door het gehele watersysteem te beschouwen kan in beeld worden gebracht welke potentiële kansen en risico’s er zijn en hoe waterhergebruik kan bijdragen aan het ontwikkelen van een robuust watersysteem in Nederland en Vlaanderen.

Doelstelling

In dit project worden actuele ontwikkelingen en toekomstscenario’s, zowel in de EU als in Nederland en Vlaanderen, van verdere inzet van gezuiverd industrieel en huishoudelijk restwater als zoetwaterbron benoemd en verkend. Effecten van waterhergebruik (in termen van kansen en risico’s, voor nu en in de komende decennia) op het zoetwatersysteem worden via een integraal kader systematisch gekwantificeerd.